طوفان فکری چیست ؟ 16 روش خلق ایده های جدید و ناب - یزد بلاگ

یک طوفان فکری اساسی، به ارائه بهترین راه چاره ها و خلاقانه ترین ایده ها منتهی می شود و می تواند از یک بن بست واقعی، مسیرهای تازه و توأم با موفقیت به وجود آورد.

اگر چه تکنیک های بسیار متنوعی برای انجام طوفان فکری وجود دارد، ما در این مطلب به برترین و مشهورترین آن ها می پردازیم.

بهترین ایده های طوفان فکری

• برای حل یک مشکل، چالش یا ایجاد یک فرصت، گروهی از افراد صاحب سبک را دور هم جمع کنید.
• از گروه خود بخواهید تا آن جا که ممکن است ایده های خود را ارائه دهند.
• مهم نیست که ایده های آن ها چقدر از چهارچوب خارج باشد، هر ایده ای باید مطرح شود.
• ایده ها را مرور کرده و بهترین آن را انتخاب کنید. سپس درباره ایده های منتخب به مصاحبه و بحث بنشینید.
• اگر چه این فرآیند از نظر تئوری ساده به نظر می رسد، اما این همیشه آسان نیست و تولید ایده های جدید، امری پیچیده خواهد بود.

در ادامه به بهترین تکنیک های جلسات طوفان فکری، برای دریافت بالاترین نتیجه می پردازیم. به این طریق می توانید بهترین روش ها را برای جلسه بعدی طوفان مغزی که در آن شرکت خواهید داشت، به کار بگیرید.

تکنیک های طوفان مغزی

طوفان فکری تحلیلی

هنگامی که طوفان فکری روی حل مساله ای متمرکز می شود، می توان با استفاده از ابزارهایی که منجر به راه چاره های خلاقانه می شوند، مساله را تحلیل کرد. این نوع از تفکر خلاقانه برای بیشتر افراد نسبتا آسان است، زیرا به مهارت های تولید ایده که پیش تر در دوران تحصیل و محل کار با آن ها سر و کار داشته ایم مربوط می شود.

1. نقشه برداری ذهن

نقشه برداری ذهن ابزاری بصری برای تقویت فرآیند طوفان فکری است. در واقع طی این فرمول شما تصویری از روابط بین مسائل و ایده ها، ایجاد و ترسیم می کنید. با نوشتن هدف یا چالش خود آغاز کنید و از شرکت نمایندگان در جلسه بخواهید که درباره موضوعات مرتبط با آن فکر نمایند. به صورت لایه بندی شده، نظریات مختلف را به نقشه بصری خود اضافه کنید تا به یک مجموعه قابل استناد برسید.

2. طوفان مغزی معکوس

طوفان مغزی معمولی از شرکت نمایندگان می خواهد مسائل را حل نمایند. طوفان مغزی معکوس از مشارکت نمایندگان می خواهد تا روش های خوبی برای ایجاد مشکل به وجود آورند! به این ترتیب با مفهوم مساله خود آغاز کنید. از گروه بپرسید که چگونه می توان چنین مسئله ای به وجود آورد. سپس لیستی از روش های ایجاد آن مشکل تهیه کرده و به طریق معکوس راه چاره های آن را ارائه دهید.

3. شکاف ها را پر کنید

در هر مساله نقاط ضعف و شکاف ها را یافته و با دریافت ایده های گروه، به پر کردن این شکاف ها و حل پله ای نقاط ضعف بپردازید.

4. بررسی محرک ها

با همکاری تیم خود، کشف کنید که کدام محرک ها موجب ایجاد مسائل مورد بحث شده اند. آن ها را یک به یک کشف کنید و به نوبت در جستجوی راه چاره های ممکن باشید. چه چیزی باعث کاهش بهره وری شده است؟ آن را یافته و به برطرف آن فکر کنید؛ حتما راه چاره هایی وجود دارد.

5. بررسی SWOT

بررسی SWOT نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای موجود در سازمان ها را مشخص می کند. معمولا از این تجزیه و تحلیل برای کشف آن که آیا آغاز یک پروژه یا سرمایه گذاری خاص، بالقوه ارزش انجام دادن و آغاز کردن دارد یا نه، به کار برده می شود. نقاط قوت واقعی ما چیست؟ آیا ضعف هایی داریم؟ این بررسی استارت آپ ها را نیز از پیش می آزماید. تجزیه و تحلیل سوات یکی از مهم ترین ابزارها برای مدیریت استراتژیک یا راهبردی در سازمان هاست.

6. پنج چرا

در این فرمول با یک مشکل یا مساله خاص روبرو شده و پنج بار درباره چرایی آن بپرسید. می پرسید چرا این اتفاق می افتد و آن را پنج بار تکرار کنید. هر بار بیشتر و بیشتر در موضوع عمیق شده و جزئیات بیشتری از آن را درک نمایید.

7. ستاره شش گوشه

یک ستاره شش گوشه ایجاد کرده و در مرکز ستاره چالش یا مساله مورد بحث را یادداشت کنید. در هر گوشه از ستاره یکی از عبارات سوالی چه کسی؟، چه چیزی؟، کجا؟، چه زمانی و … را بنویسید. این کلمات برای ایجاد پرسش های لازم به شما کمک خواهند کرد. این پرسش ها قرار است پاسخ هایی برای حل مساله ارائه دهند.

طوفان فکری بی صدا

در بعضی شرایط افراد حاضر در گروه طوفان فکری، بسیار زمانبر عمل کرده و تفکر و ارائه ایده های آن ها، بیشتر از حد انتظار طول می کشد. در شرایطی مشابه، ممکن است افراد همساز نبوده و قادر به همفکری در یک جلسه گروهی نباشند. در این حالت از طوفان فکری بی صدا استفاده شده و هر یک از افراد می توانند بدون حضور فیزیکی در یک مکان، ایده های خود را خلق نمایند.

8. شبکه مغزی (طوفان فکری آنلاین)

این ایده ای بسیار جالب و در عین حال کاربردی است. یک سیستم آنلاین که افراد بتوانند ایده های حاصل از تفکرات خود را در آن به اشتراک گذاشته و قادر به مشاهده حاصل تفکر یکدیگر نیز باشند. این یک جلسه آنلاین و بدون نیاز به حضور فیزیکی است. به طور مثال Google Docs یکی از نمونه های عالی آن است.

پس از رد و بدل کردن این ایده ها در فضای اینترنت، یک جلسه حضوری می تواند بارها کارآمدتر باشد.

9. طوفان نوشتاری

در این الگو هر یک از اعضای گروه، ایده خود را روی کاغذی نوشته و آن ها بدون نام و به صورت تصادفی بین سایر افراد به اشتراک گذاشته می شود. به این صورت تصمیم گیری روی ایده ها، بدون تعصبات و نظریات مثبت و منفی و پیش داوری افراد نسبت به یکدیگر، صورت خواهد گرفت.

همین طور می توانید سوال یا چالش را روی یک کاغذ بزرگ نوشته و یک کپی از آن را پخش کنید. از افراد بخواهید تا نظریات و راه چاره های خود را زیر آن نوشته و در نهایت همه را جمع کنید. حاصل این طوفان مغزی گنجینه ای از راه چاره ها و ایده های ناب است که می توانید بهترین را از میان آن ها انتخاب کنید.

طوفان فکری نقش آفرینی

مشتری واقعا به چه چیزی نیاز دارد و چه چیزی او را راضی و وفادار خواهد ساخت؟ در طوفان فکری نقش آفرینی، افراد در جای مشتری قرار گرفته و با تبدیل خود به او، چالش ها و نیازهایش را بررسی می نمایند. غالبا این روش شگفتی آفرین است و راه چاره هایی عالی به وجود می آورد.

10. طوفان نقش آفرینی

اگر قرار است به حل مسائل مربوط به امور مشتریان بپردازید، باید یکی از افراد حاضر در گروه نقش مشتری ناراضی را بازی کند. تمام آن فرآیندهای رایج را طی کرده و نکات ریز و درشت نارضایتی مشتری و شکل برطرف کردن آن ها را کشف کنید. به ایده های نوآورانه و بسیار کاربردی در این فرم دست خواهید یافت.

11. تفکر معکوس

در این نوع تفکر از خود می پرسیم، اگر شخص دیگری در این شرایط قرار بگیرد، چه کاری انجام خواهد داد؟ سپس تصور کنید که برخلاف آن را انجام می دهید. آیا این نتیجه خواهد داد؟ چرا آری و چرا نه؟ آیا گزینه های بهتری وجود دارد؟

12. طوفان شخصیت ها

برای حل یک مساله یا چالش، یکی از شخصیت های مطرح را در نظر بگیرید. به طور مثال اگر روزولت در این جایگاه قرار داشت، برای حل این چالش مدیریتی چه تصمیماتی اتخاذ می کرد؟

طوفان مغزی با پشتیبانی

بعضا با گروه هایی روبرو هستیم که به اندازه کافی خلاق نیستند یا ایده های بدیهی و ناکارآمدی ارائه می دهند. جلسه طوفان فکری بین این افراد بی نتیجه به نظر می رسد، اما باز هم راه چارهی وجود دارد. شما باید این گروه را از فرمت اولیه خارج کرده و چیدمان آن را طور دیگری شکل دهید.

بیشتر بدانید: 24 مهارت کار گروهی؛ اعضای تیم با به کارگیری چه مهارت هایی عملکرد بهتری دارند؟

13. طوفان فکری نردبانی

ابتدا چالش را با تمام اعضای حاضر در اتاق به اشتراک بگذارید. سپس به جز دو نفر، همه را از اتاق بیرون بفرستید تا به تنهایی در مورد آن فکر نمایند. در این حین به دو نفری که در اتاق هستند نیز اجازه دهید که ایده های خود را مطرح سازند. سپس یک نفر از افراد بیرون از اتاق را داخل آورده و از او بخواهید که ایده های خود را با دو نفر حاضر در اتاق، به اشتراک بگذارد. بعد از چند دقیقه از شخص دیگری بخواهید که وارد شده و همین طور بعدی و بعدی. در سرانجام همه دوباره در اتاق حضور خواهند داشت و فرصتی ایجاد شده تا ایده هایشان را به شکلی سازنده تر ارائه دهند.

14. طوفان فکری حلقه ای

در این فرم برای آن که همه در جلسه شرکت داشته و ایده همه افراد حاضر دریافت شود، به شکل یک حلقه یا دایره قرار خواهید گرفت. ایده پردازی از یک نفر آغاز شده و پس از ارائه ایده توسط نفر اول، سایرین فرصت دارند که موافقت یا مخالفت خود را با آن اعلام کرده و نقطه نظرهایی که دارند را اعلام نمایند. پس از آن نوبت به نفر بعدی می رسد و همه افراد حاضر در حلقه باید ایده های خود را به نوبت ارائه دهند. به این صورت افراد گوشه گیر نیز دخیل شده و کسی از دور بیرون نخواهد ماند.

15. ایده پردازی سریع

این روش ساده می تواند بسیار موثر باشد. از افراد گروه خود بخواهید که در یک بازه زمانی مشخص، هر آن قدر که می توانند ایده های مختلف یادداشت نمایند. سپس به آن ها فرصت دهید که ایده های خود را با صدای بلند بخوانند. اغلب در این میان، ایده هایی عالی پیدا خواهید کرد! ذهن افراد در مدت زمان کوتاه و تحت فشار، خلاقیت بیشتری از خود نشان می دهد!

طوفان فکری رادیکال

16. تقسیم چالش و گروه

اگر به نظر می رسد که تیم شما در رسیدن به پاسخ های کارآمد ناتوان شده و به اصطلاح خودمانی در حل چالش گیر کرده اید، شاید لازم باشد که قاعده کار را بر هم بزنید. به طور مثال چالش را به چند بخش تقسیم کرده و همین طور گروه را نیز بخش بخش کنید. هر بخش از چالش یا موضوع مورد بحث خود را به یک زیرگروه تخصیص داده و از آن ها بخواهید تا در تیم های جداگانه روی آن کار نمایند.

حتما بخوانید: 25 راهنمایی موثر در مدیریت کار گروهی

نتیجه گیری

طوفان فکری یک تکنیک فوق العاده برای تولید ایده هاست. به کمک این تکنیک می توانید تمامی گزینه ها را کشف کرده و از تمامی پتانسیل ها برای حل یک مساله، خلق یک ایده و توسعه و … استفاده نمایید. آیا شما نیز پیش از این در یک جلسه این چنینی شرکت داشته اید؟ تکنیک های تقویت تفکر خلاق کدامند؟ تجربیات و نظریات خود را در بخش پرسش و پاسخ انگیزه با ما در میان بگذارید.

نماشو: نماشو، طراحی سایت، سئو، چاپ و طراحی گرافیکی را به ما بسپارید.