9 مکمل عالی برای تقویت سیستم ایمنی بدن - یزد بلاگ

نقش رژیم غذایی و مکمل در تقویت سیستم ایمنی بدن

سیستم ایمنی بدن مجموعه ای پیچیده است که از سلول ها، فرایندها و ترکیبات شیمیایی تشکیل شده است. این مجموعه به طور مداوم از بدن در برابر عوامل بیماری زا مانند ویروس ها، باکتری ها و سموم دفاع می نماید. حفظ سلامتی سیستم ایمنی در طول سال کلید جلوگیری از بیماری ها و عفونت ها است. انتخاب سبک زندگی سالم شامل مصرف مواد غذایی مفید و مغذی، داشتن خواب کافی و ورزش منظم مهم ترین راه چاره برای تقویت سیستم ایمنی بدن است.

علاوه بر این، پژوهش ها نشان می دهند مصرف برخی از مکمل ها می تواند به بهبود واکنش های سیستم ایمنی و افزایش توانایی آن در مقابله با بیماری ها یاری کند. این مکمل ها حاوی برخی از ویتامین ها، مواد معدنی، عصاره گیاهان دارویی یا سایر ترکیبات شیمیایی مؤثر هستند. البته برخی از مکمل ها با برخی از داروها تداخل دارند و برخی از مکمل ها برای افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند مناسب نیستند. اگر با تجویز پزشک یا بدون نسخه دارو مصرف می کنید یا شرایط پزشکی خاصی دارید، قبل از اینکه مصرف هر نوع مکملی را آغاز کنید با پزشک مشورت کنید.

مکمل های مفید برای تقویت سیستم ایمنی بدن

در ادامه مکمل هایی را معرفی می کنیم که به اسم تقویت نماینده سیستم ایمنی شناخته می شوند.

1. ویتامین D

ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که سیستم ایمنی برای سالم ماندن و داشتن عملکرد مطلوب به آن احتیاج دارد. ویتامین D باعث می گردد مونوسیت ها و ماکروفاژها در مقابله با عوامل بیماری زا مؤثرتر عمل نمایند. مونوسیت ها و ماکروفاژها دو نوع مختلف از گلبول های سفید خون هستند که بخش مهمی از عملکرد دفاعی سیستم ایمنی را بر عهده دارند. بعلاوه ویتامین D التهاب را کاهش می دهد و از این طریق به سیستم ایمنی یاری می نماید تا واکنش های بهتری نشان دهد.

بسیاری از مردم دچار کمبود ویتامین D هستند و کمبود این ویتامین مهم می تواند روی عملکرد سیستم ایمنی تأثیر منفی بگذارد. در حقیقت، سطوح پایین ویتامین D با افزایش خطر ابتلا به عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی مانند آنفلوانزا و آسم آلرژیک در ارتباط است.

برخی از پژوهش ها نشان می دهند مصرف مکمل حاوی ویتامین D می تواند در بهبود واکنش های سیستم ایمنی مؤثر باشد. برای نمونه، پژوهشی که به تازگی انجام شد نشان داد مصرف این مکمل ها می تواند از ابتلا به عفونت های دستگاه تنفسی جلوگیری کند.

بعلاوه برخی دیگر از پژوهش ها نشان می دهند مصرف مکمل حاوی ویتامین D در افرادی که به برخی از عفونت های خاص مانند هپاتیت C و HIV مبتلا شده اند می تواند اثربخشی درمان های ضدویروسی را افزایش دهد.

اندازه احتیاج روزانه افراد به ویتامین D، به سطح ویتامین D موجود در خون بستگی دارد؛ برای بیشتر افراد بین 1000 تا 4000 واحد در روز کافی است.

2. زینک (روی)

زینک یک ماده معدنی است که در تقویت سیستم ایمنی و بهبود عملکرد آن نقش اساسی دارد. به همین علت بسیاری از مکمل های دارویی و برخی از داروها حاوی زینک هستند. سلول های سیستم ایمنی برای رشد و ارتباط بین سلولی به زینک احتیاج دارند.

زینک نقش مهمی در واکنش التهابی ایفا می نماید، به طور ویژه از سد خونی مغزی (BBB) محافظت می نماید و به جلوگیری از ورود عوامل بیماری زای خارجی یاری می نماید.

کمبود زینک به طور قابل توجهی روی عملکرد مطلوب سیستم ایمنی تأثیر می گذارد و در نتیجه خطر ابتلا به عفونت ها و بیماری ها مانند ذات الریه را افزایش می دهد. پژوهش ها نشان می دهند 16 درصد از عفونت های دستگاه تنفسی تحتانی در سراسر دنیا به علت کمبود زینک ایجاد شده اند. حدود 2 میلیارد نفر در سراسر دنیا دچار کمبود زینک هستند و کمبود این ماده مغذی در سالمندان شایع تر است. بر اساس آمار تخمین زده می گردد 30 درصد سالمندان تحت تأثیر کمبود زینک قرار دارند.

پژوهش ها نشان می دهند مصرف مکمل های حاوی زینک نه تنها از ابتلا به عفونت های دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی پیشگیری می نماید، بلکه در افراد مبتلا به این بیماری ها مدت بیماری را هم کاهش می دهد. به علاوه اینکه اثر ضدویروسی هم دارد.

اگر مصرف روزانه زینک از 40 میلی گرم تجاوز نکند، مصرف آن در طولانی مدت برای عظیم سالان سالم معمولاً بی خطر است. مصرف دوزهای بیشتر می تواند با جذب مس تداخل داشته باشد و این تداخل خطر ابتلا به عفونت ها را افزایش می دهد.

3. ویتامین C

محبوب ترین مکملی که برای پیشگیری از عفونت ها و مقابله با آن ها مصرف می گردد ویتامین C است و شاید علت این محبوبیت نقش مهمی است که این ویتامین در سلامت سیستم ایمنی دارد. این ویتامین به بهبود عملکرد سلول های سیستم ایمنی یاری می نماید و توانایی آن ها در مقابله با عفونت ها را افزایش می دهد. بعلاوه بدن برای فرایند طبیعی مرگ یاخته به ویتامین C احتیاج دارد. در این فرایند سلول های قدیمی پاکسازی می شوند و سلول های نو جای آن ها را می گیرند. فرایند طبیعی مرگ یاخته فرایندی است که باعث حفظ سلامت سیستم ایمنی می گردد.

بعلاوه ویتامین C عملکرد آنتی اکسیدانی دارد و به شکلی مؤثر از بدن در برابر آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو محافظت می نماید. رادیکال های آزاد مولکول های واکنش پذیری هستند که تجمع آن ها در بدن باعث استرس اکسیداتیو می گردد. استرس اکسیداتیو می تواند سلامت سیستم ایمنی را با مشکل روبرو کند و باعث ایجاد بسیاری از بیماری ها می گردد.

پژوهش ها نشان می دهند مصرف مکمل های حاوی ویتامین C می تواند شدت و مدت بیماری را در عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی کاهش دهد.

نتایج پژوهش ها تأیید می نمایند که مصرف مکمل های حاوی ویتامین C در افرادی که به وسیله رژیم غذایی به اندازه کافی این ویتامین را دریافت نمی نمایند می تواند تأثیر فراوانی در سلامت سیستم ایمنی داشته باشد. بالاترین اندازه مجاز برای مصرف روزانه ویتامین C 2000 میلی گرم است. معمولاً مکمل های حاوی ویتامین C برای مصرف روزانه در دوزهای بین 250 تا 1000 میلی گرم فراوری می شوند.

سایر مکمل های تقویت نماینده سیستم ایمنی

علاوه بر مکمل هایی که معرفی شدند، بسیاری از مکمل های دیگر هم می توانند به بهبود واکنش های سیستم ایمنی یاری نمایند:

4. سلنیوم

سلنیوم یک ماده معدنی است که برای حفظ سلامت سیستم ایمنی لازم است. پژوهش هایی که روی حیوانات اجرا شده اند نشان می دهند مکمل های حاوی سلنیوم می توانند توانایی سیستم ایمنی در مقابله با گونه های مختلف ویروس آنفلوانزا مانند H1N1 را افزایش دهند.

5. سیر

سیر خواص ضدالتهابی و ضدویروسی دارد و در این اثربخشی ها بسیار مؤثر عمل می نماید. پژوهش ها نشان می دهند سیر گلبول های سفید خون از نوع محافظ مانند سلول های کشنده طبیعی (NK) و ماکروفاژها را تحریک می نماید و از این طریق در بهبود سلامت سیستم ایمنی مؤثر است. البته تعداد کمی از این پژوهش ها روی انسان اجرا شده اند.

6. شیرین بیان

شیرین بیان حاوی ترکیبات مختلفی است. یکی از این ترکیبات گلیسیرریزین است که می تواند به مقابله با عفونت های ویروسی یاری کند. بر اساس آزمایشات اجرا شده، گلیسیرریزین عملکرد ضدویروسی دارد. سندرم تنفسی حاد یا سارس ناشی از فعالیت کروناویروسی به نام سارس (SARS-CoV) است. در آزمایشات معین شد گلیسیرریزین می تواند مانع فعالیت بیشتر این ویروس در بدن گردد.

7. ویتامین های گروه B

ویتامین های گروه B مانند پیریدوکسین (B6) و کوبالامین (B12) نقش مهمی در بهبود واکنش های سیستم ایمنی دارند. کمبود این ویتامین ها که در بیشتر عظیم سالان مشاهده می گردد، می تواند سلامت سیستم ایمنی را با مشکل روبرو کند.

8. کورکومین

کورکومین اصلی ترین ماده مؤثره ای است که در زردچوبه وجود دارد. این ترکیب شیمیایی فعال یک آنتی اکسیدان قوی است. پژوهش هایی که روی حیوانات اجرا شده اند نشان می دهند کورکومین می تواند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی یاری کند.

9. سرخارگل (اکیناسه)

سرخارگل گیاهی از تیره کاسنی ها است. پژوهش ها نشان می دهند سرخارگل می تواند در بهبود سلامت سیستم ایمنی مؤثر باشد. بعلاوه سرخارگل می تواند در برابر تعدادی از ویروس های تنفسی مانند ویروس سین سیشیال تنفسی و راینو ویروس (ویروس سرماخوردگی انسانی) عملکرد ضدویروسی داشته باشد.

بر اساس نتایج پژوهش های علمی، همه مکمل های معرفی شده در این قسمت تقویت نماینده سیستم ایمنی هستند. اما به این نکته هم توجه کنید؛ بسیاری از تأثیراتی که این مکمل ها می توانند روی سلامت سیستم ایمنی داشته باشند، به طور کامل در انسان آزمایش نشده است و به همین علت باید پژوهش های بیشتری در این زمینه انجام گردد.

کرونا و مکمل های تقویت سیستم ایمنی بدن

یک نکته مهم؛ هیچ مکملی نمی تواند بیماری ها را درمان کند یا از ابتلا به آن ها پیش گیری کند.

در شرایط همه گیری COVID-19، توجه به این نکته بسیار مهم است که مصرف مکمل ها، رژیم های غذایی یا برخی از تغییراتی که در سبک زندگی ایجاد می کنید نمی توانند از شما در برابر ابتلا به این بیماری محافظت نمایند. تنها فاصله گذاری اجتماعی و رعایت کامل شیوه نامه های بهداشتی است که ضامن سلامتی شما است. به علاوه اینکه هنوز پژوهش ها و شواهد علمی تأثیر مصرف مکمل ها در پیشگیری از ابتلا به COVID-19 را تأیید نمی نمایند و حتی این مطلب درباره مکمل هایی که خواص ضدویروسی دارند هم ثابت نشده است.

برای نمونه، مکمل های حاوی ویتامین D به علت تأثیری که روی عملکرد و سلامت سیستم ایمنی دارند، در ارتباط با COVID-19 بارها مورد آنالیز قرار گرفته اند. این پژوهش ها نشان دادند این مکمل ها تنها در تسریع فرایند بهبودی مؤثر هستند و از افزایش التهاب در دستگاه تنفسی جلوگیری می نمایند. پژوهشگران با آنالیز پژوهش ها اعلام نموده اند برای اینکه به منظور درمان یا پیشگیری از ابتلا به COVID-19 مصرف مکمل های حاوی ویتامین D را توصیه نمایند باید پژوهش های گسترده تری انجام گردد.

نکات پایانی

مکمل های زیادی در بازار عرضه می شوند که می توانند به تقویت سیستم ایمنی و بهبود سلامت آن یاری نمایند. برای نمونه، مکمل های حاوی زینک، ویتامین C یا ویتامین D به اسم مکمل های تقویت نماینده سیستم ایمنی شناخته می شوند و پژوهش های علمی هم تأثیرات مفید آن ها را تأیید می نمایند.

در حالی که این مکمل ها می توانند فوایدی برای سیستم ایمنی داشته باشند اما نمی توانند جایگزین سبک زندگی سالم باشند و نباید از آن ها به اسم یک جایگزین استفاده کرد. رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی، خواب کافی، ورزش منظم و ترک سیگار برخی از مهم ترین راه چارهها برای حفظ سلامت سیستم ایمنی هستند و خطر ابتلا به بیماری ها و عفونت ها را کاهش می دهند.

اگر تصمیم دارید از مکمل های تقویت نماینده سیستم ایمنی بهره ببرید، در مرحله اول با پزشک مشورت کنید چرا که ممکن است برخی از مکمل ها با برخی از داروها تداخل داشته باشند یا اینکه برای همه افراد مناسب نباشند.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منبع: Healthline