پساکرونا؛ فرصتی برای بازیابی محیط زیست

به گزارش یزد بلاگ، با توجه به گسترش ویروس کرونا در سراسر جهان، ابعاد مختلف زندگی بشر، تحت تأثیر آن قرار گرفته و با توقف و یا کاهش بسیاری از فعالیت ها، تأثیرات مثبتی بر محیط زیست بر جای گذاشته است. در این راستا تصاویر ماهواره های فضایی و آمارهای مختلف نشان دهنده کاهش آلودگی های زیست محیطی است. با توجه به شرایط موجود، سؤال اساسی این است که آیا در دوران پساکرونا شرایط مساعد زیست محیطی در جهان حفظ خواهد شد؟

در این خصوص پیش بینی های متعددی وجود دارد؛ گروهی اعتقاد دارند که عملکرد کشورها می تواند به گونه ای پیش برود که از فرصت ایجاد شده برای تداوم حفاظت محیط زیست استفاده شود؛ در مقابل گروهی دیگر بر این باورند که در اندیشه بشر همواره رشد مالی بر حفاظت از محیط زیست برتری داشته و بعید است انسان در این دوران بخواهد اهداف مالی خود را قربانی پایداری و حفاظت محیط زیست کند.

این گروه بر تجربه رکود سال 2009 میلادی اشاره می کنند که بعد از انتها یافتن آن، انتشار آلاینده دی اکسید کربن بیش از گذشته افزایش یافت. از طرفی بسکمک از کشورها موظف هستند که در کنفرانس تغییرات اقلیمی در سال 2021 عملکرد خود را در جهت تعهداتی که در توافقنامه پاریس داده اند، ارائه کنند.

یکی از مهم ترین گام هایی که می توان در این جهت برداشت، استفاده از ابزارهای لازم جهت بازیابی سبز است. بازیابی سبز مفهومی است که به یکپارچه سازی رابطه توسعه مالی و حفاظت از محیط زیست اشاره دارد و در حوزه های مختلفی می توان آن را مورد ارزیابی قرار داد. تغییر فرایند مصرف و تولید نفت و سایر سوخت های فسیلی یکی از این حوزه هاست.

پیش از شیوع ویروس کرونا، پیش بینی ها مبنی بر آن بود که مصرف سوخت های فسیلی تقریباً تا سال 2030 کاهش می یابد. از طرفی با توجه به شرایط فعلی مشاهده می شود که قیمت نفت و میزان تولید آن بسیار کاهش یافته و این تغییرات می تواند فرصتی برای توجه به انرژی های تجدیدپذیر تلقی شود. مورد دیگر کاهش و محدودیت بسکمک از فعالیت ها است که در نتیجه آن بسکمک از امور به صورت دورکاری انجام می شوند؛ ازاین رو زمینه ای برای تقویت فعالیت های الکترونیکی ایجاد شده تا با رفع چالش های آن و توجه به شیوه درست استفاده از ابزارهای مرتبط، بستری برای آلودگی ها ایجاد شود.

به همین دلیل، حوزه هایی مانند مدیریت آب و پسماند نیز بسیار اهمیت دارند. در دوره شیوع کرونا به دلیل لزوم رعایت بهداشت و درمان های پزشکی، زباله های عفونی و شیمیایی افزایش یافته و در صورت عدم کنترل آن در آینده مشکل ساز خواهند شد. از طرف دیگر مدیریت آب با توجه به چالش های کمبود آب و افزایش مصرف آن در پساکرونا اهمیت می یابد.

توجه به مشاغل سبز و حمل ونقل سبز نیز از دیگر ارکان مهم تحقق بازیابی سبز هستند. در شرایط کنونی بسکمک از افراد شغل خود را از دست داده اند؛ برای جبران خسارت وارد شده به حوزه مشاغل، لازم است بسترهای جدیدی فراهم شود تا با استفاده از آن مشاغل از دست رفته به نحوی دیگر احیا شوند و همچنین گامی در جهت حمایت های زیست محیطی برداشته شود.

یکی از این حوزه ها حمل ونقل سبز است. مطالعات نشان می دهند که حمل ونقل به عنوان یکی از اصلی ترین انتشاردهندگان آلاینده در جهان شناخته می شود؛ بنابراین بازیابی آن در راستا سبز گامی بزرگ در جهت حفاظت های زیست محیطی تلقی می شود. اظهارات سازمان بین المللی کار نیز نشان می دهد که سرمایه گذاری بر حمل ونقل سبز می تواند میلیون ها شغل جدید ایجاد کند و به کشورها کمک نماید تا به سمت اقتصادهای سبزتر و سالم تری حرکت کنند.

بررسی این ابزارها و مشاهده شرایط کشور ایران نشان می دهد که توجه به ابعاد اقتصاد سبز در کشور مورد غفلت قرار گرفته و آسیب های فراوان زیست محیطی در راستا رشد مالی گریبان گیر کشور شده است. ایران همواره در سال های اخیر به درآمدهای نفتی متکی بوده و با توجه به تحریم های حال حاضر، بیش ازپیش متحمل بحران های مالی شده است.

از طرف دیگر تعهد ایران برای کاهش انتشار آلاینده در توافق نامه پاریس، عامل دیگری است که لزوم توجه به محیط زیست را افزایش می دهد. با توجه به همه مشاهدات ضرورت دارد تا برای حل بحران های ناشی از کرونا، اقداماتی صورت گیرد تا در بلندمدت آسیبی برای محیط زیست در بر نداشته باشد.

برای آغاز این اقدامات ابتدا باید چالش های بازیابی سبز موردتوجه قرار گیرد، سپس با راهکارهایی همچون وضع مقررات اصولی، تغییر الگوی مصرفی، گسترش ایده های نوآورانه زیست محیطی و ایجاد ضمانت های هدفمند برای جذب منابع مالی بخش خصوصی در سرمایه گذاری سبز، راستا تحقق اهداف توسعه پایدار را هموار سازد.

متن کامل بولتن مسائل روز مالی خردادماه 1399 مشتمل بر دو گزارش پساکرونا؛ فرصتی برای بازیابی سبز و اثرات مالی کرونا بر صنعت گردشگری را از اینجا دریافت کنید.