مسافرت با وام 20 میلیونی کانالیزه می شود؛ توزیع رانت با رمز سفر کارت - یزد بلاگ

به گزارش جهانی اقتصاد، بعد از 7 ماه از همه گیری ویروس کرونا در ایران تقاضای بالقوه برای سفر در میان خانوارهای ایرانی وجود دارد که خانواده ها علاوه بر احتیاج به سفر مستعد سفر و گردشگری نیز هستند که در این میان بحث تقاضای سفر مطرح می شود. متولی گردشگری ایران با همکاری یکی از بانک های کشور به ارائه اعتبار 20 میلیونی به 25 هزار خانوار ایرانی با عنوان سفر کارت طی 5 ماه با بازپرداخت 18 ماهه و سود 4 درصدی پرداخته است که تنها در تاسیسات گردشگری همچون هتل ها، اقامتگاه ها، رستوران ها، فروشگاه های ارائه کننده خدمات گردشگری و مراکز خرید صنایع دستی دارای مجوز از وزارت گردشگری مورد استفاده قرار می گیرد. دو مشکل اصلی و ایراد اساسی به این طرح مطرح است که نه تنها به رونق و بازیابی گردشگری کمکی نمی کند، بلکه امکان توزیع رانت برای مراکز گردشگری دولتی را فراهم می کند. دو نارسایی در بحث تقاضای سفر، زمان نامناسب ارائه سفر کارت و توان مالی نامناسب برای شهفرایندان است.

مشکل اصلی این طرح در بحث توان مالی مناسب است که امکان سفر در استطاعت برای بسیاری از خانوارها وجود ندارد و همچنین مهلت سفر تنها در 5 ماه منجر به از دست رفتن بخش زیادی از اعتبار می شود. این درحالی است که در بسیاری از کشورهای جهان در بحث زمان مسئله ای وجود ندارد و در بحث توان مالی هم در جهت برطرف کردن آن برنامه هایی مطرح کردند و با ارائه سه شیوه به فراهم کردن امکان سفر به شهفرایندان خود اقدام کردند. برخی از کشورها با اعطای یارانه مستقیم گردشگری بدون ایجاد محدودیت و انتخاب محل سفر، اقامت و نوع سفر به شهفرایندان خود امکان سفر به بخش های مختلف کشورشان را فراهم کرده اند. برخی از کشورها به طور غیرمستقیم به سمت عرضه کنندگان می فرایند و با پرداخت مقداری از هزینه ها به مراکز خدمات گردشگری، تخفیف های ویژه ای را به گردشگران می دهند و برخی از کشورها نیز از هر دو روش برای تشویق شهفرایندان خود به سفرهای داخلی استفاده می کنند و محدودیتی به لحاظ زمانی وجود ندارد. این تجربه بیش از یک فصل در بسیاری از کشورها اتفاق افتاده است.

باتوجه به اینکه طی هفته گذشته، سازمان جهانی گردشگری به کشورها توصیه کرد امکان سفر برای مردم را به سمت بومگردی و طبیعت گردی و رفتن به مناطق بکر و روستایی ایجاد کنند. در هفته اخیر ما شاهد ارائه سفر کارت 20 میلیونی از سوی متولی گردشگری بودیم که مختصات و محتویات آن نشان می دهد که نه تنها الگوی جهانی مدیریت بازار گردشگری در عصر کرونا را طی نکرده، بلکه با توصیه سازمان جهانی گردشگری سازگاری ندارد و در عین حال به جای حمایت از توسعه پایدار و رونق سفر و گردشگری در جهت ایجاد نوعی رانت برای گروهی از خدمات گردشگری گام برداشته است. این سفر کارت به شکل کارت اعتباری عرضه می شود که مشروط بر این است که دریافت کننده متعهد شود 20 میلیون را تنها در مراکزی که از سوی دولت مجوز ارائه خدمات گردشگری دارند مورد استفاده قرار دهد. ایراد اصلی بر این طرح توزیع رانت در مراکز گردشگری دولتی است. زیرا بحث داشتن مجوز مراکز گردشگری در این است که سفرکارت به افرادی تعلق می گیرد که حاضر به استفاده از اقامتگاه ها، رستوران ها و مراکز گردشگری تحت مدیریت و مالکیت دولت سفر کنند، مراکزی که سال ها با بخش خصوصی در رقابت مخرب هستند و این درحالی است که این مراکز خدمات گردشگری در اولویت گردشگران قرار ندارد، زیرا طی چند سال اخیر به ویژه پس از شیوع کرونا بسیاری از افراد اولویت خود در انتخاب مقصد را طبیعت گردی و علاقه به رفتن به اقامتگاه های بوم گردی قرار داده اند که این مراکز در اختیار بخش خصوصی واقع شده است.

باتوجه به اینکه برخی از این مراکز مجوز رسمی از وزارت گردشگری دریافت نکرده اند به شدت مورد استقبال گردشگران قرار گرفته است. عملی شدن این طرح مانع پوست اندازی بازار گردشگری خواهد شد. زیرا با توجه به تغییر ذائقه سفر افراد به سوی طبیعت گردی و بوم گردی داخلی خدمات عرضه و تقاضای سفر باید با یکدیگر تطبیق یابند که در این شرایط شرکت های دولتی چاره ای جز واگذاری به بخش خصوصی ندارند. اجرای سفر کارت مانع پوست اندازی می شود. همچنین ایراد مهم و بزرگ دیگر در زمان ارائه سفر کارت است که به دریافت کنندگان تنها امکان سفر طی 5 ماه را می دهد که اختیار و انتخاب را از افراد می گیرد. این امر به جای دادن اختیار و انتخاب و امکان سفر برای همه به کانالیزه کردن سفر به سمت استفاده از مراکز بی کیفیت دولتی پیش می رود. هزینه سفر برای یک خانواده 3 نفره به طور متوسط بین 3 تا 5 میلیون تومان برآورد می شود، باتوجه به این طرح خانواده ها طی 5 ماه باید 4 تا 5 بار به سفر بفرایند که بتوانند کل اعتبار سفر کارت را به اتمام برسانند و این امر در واقعیت امکان پذیر نیست. زیرا علاوه بر اینکه در فصلی ارائه می شود که امکان سفر برای بسیاری از خانوارها به دلیل شرایط تحصیلی مدارس و دانشگاه ها، سردی هوا، نداشتن تعطیلات لازم و احتمال ابتلا به کرونا وجود ندارد، همچنین پیش از تعطیلات عید نوروز ارائه می شود که هر ساله بیشترین حجم سفر در این ایام اتفاق می افتد و علنا فرصت سفر برای دریافت کنندگان سفر کارت وجود ندارد و تنها مجبور به بازپرداخت مبلغی هستند که از آن بهره ای نبرده اند. به نظر می رسد رمز ارائه سفر کارت برای تشویق سفر می تواند منجر به توزیع رانت به مراکز دولتی بی کیفیت با تقاضای اندک شود که در رقابت مخرب با بخش خصوصی هستند و همچنین اولویت انتخاب گردشگران نیست. این طرح همچنین امکان انتخاب محل سفر و نوع اقامتگاه ها را از گردشگران می گیرد و نه تنها مانع جبران خسارت مراکز بوم گردی و محلی به دلیل شیوع کرونا می شود، بلکه شرایط دستیابی به خط مشی سازمان جهانی گردشگری یعنی توسعه روستایی و حمایت از مشاغل و مقاصد کم رونق و محلی را از دست می دهد.

مجله زیتوا: مجله زیتوا | مجله خبری ایران و جهان پیرامون

بانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما