سنگ مرمر و نکاتی جالب درباره این سنگ زیبا

به گزارش یزد بلاگ، مرمر سنگی بسیار زیبا، پرکاربرد و حیرت انگیز است که سالیان دراز در خدمت بشر بوده است. پس از برش و صیقل دادن مرمر در موارد بی شماری می توان از آن استفاده کرد. کف ساختمان، تزئین دیوارها، نمای خارجی، مجسمه سازی، ساخت موزائیک، پله و بسیاری موارد دیگر از کاربردهای سنگ مرمر است. با این وجود خصوصیات و حقایق جذابی در مورد مرمر وجود دارد که به احتمال زیاد تابحال نشنیده اید. در ادامه این مطلب جذاب، خبرنگارن را همراهی کنید.

منشأ پیدایش و نام گذاری انواع سنگ مرمر

همان طور که ممکن است اطلاع داشته باشید، مرمر یک سنگ دگرگونی محسوب می شود. با این وجود حقایقی در خصوص منشأ و نام گذاری انواع سنگ مرمر وجود دارد که آن ها را در ادامه مرور خواهیم کرد. این حقایق جالب و جذاب احتمالاً برایتان تازگی دارد:

حدود صدها سال طول می کشد تا سنگ مرمر شکل بگیرد، از این رو آن را می توان در میان لایه های بسیار قدیمی پوسته زمین یافت کرد.
حیات مرمر با سنگ آهک (Limestone) یا دولومیت (Dolomite) آغاز می شود. این دو گونه سنگ تحت فشار و دمای بسیار بالا قرار گرفته و سنگی بسیار بادوام تر و البته خوش رنگ تر به نام مرمر ایجاد می شود.
برخی اجزای تشکیل دهنده اصلی مرمر، آراگونیت (Aragonite)، کلسیت (Calcite) و دولومیت (Dolomite) هستند.
مرمر را اغلب میان دیگر سنگ های دگرگونی نظیر گنیس (Gneiss) و میکا (Mica) پیدا می کنند.
در حوزه شیلی از ناحیه پاتاگونیا (Patagonia) که در آمریکای جنوبی واقع شده است، گونه های بسیار زیبای مرمر آبی، شکل گرفته است که بیشتر آن در غارهای نیمه نهفته در آب یافت می شود.

گفته می شود که در دوران باستان تنها با نگاهی به رنگ مرمر می توانستند منشأ آن را تشخیص دهند. امروزه گونه هایی از مرمر وجود دارد که به نام منشأ تاریخی پیدایش آن نام گذاری شده اند. در ادامه نمونه هایی از این مرمرها را معرفی می کنیم:

مرمر کارارا (Carrara) و لونی (Luni) که شهرهایی در ایتالیا هستند.
مرمر دورانگو (Durango) از معدن کایوت (Coyote) واقع در شهر دورانگو کشور مکزیک.
مرمر تاسوس (Thasos)، پاروس (Paros) و پنتلی (Penteli) که دو مورد اول جزیره و مورد سوم شهری در یونان هستند.
مرمر روژ د رانس (Rouge de Rance) که در شهر رانس کشور بلژیک تولید می شود.
مرمر پروکنسوس (Proconnesus) از جزیره مرمره ترکیه. این جزیره قبلاً پروکنسوس نام داشت.
مرمر ماکائل (Macael) از دهستانی به همین نام در استان آلمریا (Almería) اسپانیا
مرمر سیاه از شهر کیلکنی (Kilkenny) ایرلند. بیشتر معماری این شهر با مرمر سیاه اجرا شده و نماد کیلکنی نیز محسوب می شود.
مرمر رویال وایت (Royal White) و بیژینگ وایت (Beijing White) از چین.
مرمر یول (Yule) از دره یول کریک (Yule Creek) واقع در ایالت کلرادو (Colorado) آمریکا
مرمر دنبی (Danby) از شهری به همین نام در ایالت ورمانت (Vermont) آمریکا
مرمر بوتیسنا (Boticena) و انیکس (Onyx) سبز رنگ از پاکستان

کاربردهای غیرمعمول سنگ مرمر

همان طور که در ابتدا عنوان شد، سنگ مرمر برای مصارف گوناگونی کاربرد دارد. آشپزخانه، حمام، بخش هایی از دکوراسیون اتاق نشیمن، پله ها، کف برخی از اتاق ها، نمای خارجی ساختمان و ساخت مجسمه برخی از کاربردهای معمول سنگ مرمر هستند. با این وجود برخی کاربردهای عجیب و غیرمعمول مرمر وجود دارد که احتمالاً هیچ گاه به ذهنتان خطور نمی کند. در ادامه به برخی از این کاربردها اشاره می کنیم:

مرمر کارارا در تولید قاب برخی محصولات دیجیتال نظیر آیفون و لپ تاپ استفاده می شود.
شرکت هایی در زمینه تولید فریم عینک از سنگ مرمر فعالیت می کنند.
پودر مرمر به عنوان جزئی از رنگ ها، محصولات پلاستیکی، کاغذ و خمیردندان استفاده می شود.
پودر مرمر همچنین در صنایع داروسازی نیز کاربرد دارد. از آنجایی که مرمر خاصیت خنثی کننده اسید را دارد، به عنوان جزئی از داروهای آنتی اسید نظیر تامز (Tums) و آلکا-سلتزر (Alka-Seltzer) استفاده می شود.
پودر مرمر همچنین به عنوان منبع کلسیم به گاوهای شیرده و مرغ ها نیز خورانده می شود.
در برخی صنایع شیمیایی، رودخانه ها و زمین های کشاورزی نیز به عنوان خنثی کننده اسید و تنظیم PH از پودر مرمر استفاده می شود.
از پودر مرمر به عنوان ساینده ملایم در تمیز کردن سرویس بهداشتی، حمام و آشپزخانه می توان استفاده کرد و جرم های شدید را با آن از بین برد.

بناهای مشهور ساخته شده با سنگ مرمر

بناهای مشهور فراوانی از دوران باستانی تا مدرن وجود دارد که با سنگ مرمر ساخته شده اند، یا مرمر جزئی از معماری آنهاست. در ادامه 3 نمونه از این موارد را بررسی خواهیم کرد:

تاج محل (Taj Mahal) در هند به صورت کامل از مرمر سفید ساخته شده است. تاج محل در کنار رود جمنا (Yamuna) ساخته شده است. این آرامگاه به دستور شاه جهان (Shah Jahan) پنجمین امپراتور گورکانی جهت یادبود همسر ایرانی تبار خود ارجمند بانو ساخته شده است. بنا بود که در آن طرف رودخانه آرامگاهی دیگر با مرمر سیاه برای شاه جهان ساخته شود و توسط پلی به یکدیگر ارتباط داده شوند اما در نهایت آرامگاه دوم ساخته نشد و هردوی آنها در تاج محل دفن شدند.
میکل آنژ (Michelangelo) برای ساخت مجسمه های خود از مرمر سفید خالص استفاده می کرد. این نوع مرمر به نور اجازه می دهد که قبل از شکسته شدن و انعکاس، حدود 3 سانتی متر در آن نفوذ کند. به همین سبب تندیس های ساخته شده او حیات و سرزندگی را فریاد می زدند.
15 هزار متر مکعب سنگ مرمر جهت ساخت کتابخانه عمومی نیویورک (New York Public Library) استفاده شده که در سال 1911 به بهره برداری رسید. در ساخت نمای بیرونی و کف ساختمان از مرمر استفاده شده است. کارکنان این کتابخانه باید جهت مراقبت از سنگ مرمر کفش های مخصوص بپوشند.

اماکنی به نام سنگ مرمر

همان طور که قبلاً اشاره کردیم نام برخی از انواع مرمر، به شهری که از آن سرچشمه می گیرد مربوط است. اما در ادامه با برخی اماکن آشنا می شویم که به سنگ مرمر یا ترکیباتی نزدیک به آن نام گذاری شده اند:

ماربل آرچ (Marble Arch) یا طاق نصرت مرمر واقع در لندن
دریای مرمره (Sea of Marmara) در کشور ترکیه
صخره های مرمری (Marble Rocks) در هندوستان
شهر ماربل (Marble) به معنی مرمر در ایالت مینه سوتا (Minnesota) آمریکا
شهر ماربل در ایالت کلرادو (Colorado) آمریکا
شهر ماربل در ایالت اکلاهما (Oklahoma) آمریکا
ماربل هیل (Marble Hill) به معنی تپه مرمر قسمتی از بخش منهتن (Manhattan) شهر نیویورک (New York City) ایالت نیویورک آمریکا

ویژگی های جالب سنگ مرمر

سنگ مرمر به ویژگی هایی نظیر مقاومت بالا، سهولت بازسازی، مقاوم در برابر آب و هوای بد و البته تعدد رنگ های بی نظیر شناخته می شود. از طرف دیگر، ویژگی های دیگری نیز در سنگ مرمر یافت می شود که احتمالاً تابحال نشنیده اید و ممکن است شما را متعجب کند:

مرمر به دلیل چگالی بالا و مقاومت بیش از حد، ماده ای هایپوآلرژنیک (Hypoallergenic) محسوب می شود. بدین معنی که حساسیت زایی اندکی دارد. از این رو مصالحی ایده آل برای افرادی محسوب می شود که از حساسیت رنج می برند یا دارای بچه های کوچک هستند.
مرمر در برابر حرارت مقاوم است و گرما و انرژی را به سرعت جذب نمی کند. به همین دلیل برای مناطق گرم و خشک بسیار مناسب است. یکی از دلایل کاربرد بیش از حد سنگ مرمر در کشورهای مدیترانه و هندوستان نیز همین عامل است.
هیچ 2 ورقه سنگ مرمری یافت نمی شود که الگوی مشابهی داشته باشند. همین عامل باعث شده که مرمر بسیار منحصر به فرد باشد. از طرفی هنگام استفاده از آن در کف و نمای ساختمان باید دقت بیشتری به خرج داد تا الگوهای نزدیک به هم را انتخاب کرد. در غیر این صورت نمای ساختمان بسیار پیچیده و درهم به نظر می رسد.
سنگ مرمر گاهی اوقات میزبان برخی سنگ های گران قیمت دیگر است که در دل آن یافت می شوند. اسپینل (Spinel)، کوراندوم (Corundum) و یاقوت (Ruby) برخی از این سنگ ها هستند. اخیراً یک نمونه جالب مرمر سفید با تکه ای بزرگ از یاقوت قرمز در افغانستان یافت شد.

به این مقاله از خبرنگارن امتیاز دهید