آنچه از آی وی اف باید بدانید
به گزارش یزد بلاگ، سال هاست نازایی دیگر گره کوری در زندگی زوجینی نیست که در آرزوی فرزنددار شدن هستند. یک خانم پس از سال ها ناباروری می تواند پس از طی مراحلی در صورت داشتن شرایط زیر به وسیله آی وی اف (IVF) باردار گردد. ابتدا با تجویز داروی نازایی برای تحریک تخمدان به وسیله متخصص ناباروری و آی وی اف آغاز می گردد.
در صورتی که از رژیم های دارویی مناسب استفاده گردد و ذخیره تخمدان بیمار هم پایین نباشد تعداد فولیکول ها برای تخمک گیری قابل قبول خواهد بود. البته لقاح آزمایشگاهی یا آی وی اف ممکن است در هر مرحله ای دچار وقفه گردد، اما آی وی اف تا چند بار قابل تکرار خواهد بود و در بسیاری از موارد، رویای شیرین فرزنددارشدن را در زندگی زوجین نابارور به واقعیت بدل خواهد نمود.
پای صحبت های دکتر آمنه لاهوتی اشکوری، جراح و متخصص زنان، فلوشیپ نازایی و آی وی اف نشسته ایم تا از پیدا و پنهان آی وی اف بیشتر بدانیم.
آیا آى وى اف براى سلامت یک خانم جدا از بحث یاری بارورى مشکلاتى ایجاد نمى کند؟
نکته مهم آن است که در آی وی اف هم مثل همه روش های درمانی دیگر، حتی داروهایی که بدون نسخه از داروخانه می گیریم همواره احتمال عارضه در آن وجود دارد. ما همواره یک روش درمانی را چه دارو باشد یا عمل جراحی و چه آی وی اف زمانی باید به شخص پیشنهاد دهیم که سود آن بیش از ضررش باشد. آی وی اف در بسیاری از موارد تنها راه چاره درمانی و در بسیاری از موارد، برترین راه چاره درمانی برای فرزنددارشدن زوجین است. بنابراین آی وی اف را زمانی باید انجام دهیم که به سود زوجین مراجعه نماینده باشد.
یعنی ممکن است آی وى اف به تخمدان صدمه بزند؟
در حالت کلی خیر. در آی وی اف هایی که به طور معمول پزشک متبحر انجام می دهد، صدمه به تخمدان بسیار نادر خواهد بود. این عارضه در موارد معدودی در زمانی رخ می دهد که تخمدان خانم به حدی عظیم شده باشد که بعد یا قبل از آی وی اف دچار پیچ خوردگی گردد. البته ما به خانم گوشزد می کنیم که اگر بعد از آی وی اف، درد شدیدی داشتند به مرکز درمانی مراجعه نمایند. حتی اگر این عارضه اتفاق هم بیفتد با رسیدگی به موقع می توان با لاپاروسکوپی، تخمدان را به حالت اولیه اش برگرداند.
نکته بعدی سوزن زدن هایی است که موقع آی وی اف انجام می گردد که مسئله ای برای شخص ایجاد نمی نماید. مسأله سوم، نگرانی از بابت سرطان تخمدان است. قبلا می گفتند آسیب وارده به سطح تخمدان با سوزن هایی که وارد می گردد، منجر به سرطان تخمدان می گردد، اما امروزه با مطالعات نو رد شده و نگرانی از بابت آن وجود ندارد.
تکرار آى وی اف تا چند بار مجاز است و انجام آن بیش از چند نوبت براى سلامت خانم ممکن است خطرناک باشد؟
نمی گردد صددرصد عددی را گفت، گرچه در مطالعات عددی را در نظر گرفته اند. مثلا در گذشته می گفتند اگر آی وی اف را بیش از شش بار انجام دهید، احتمال سرطانی شدن تخمدان وجود دارد. اما بعدها این مسأله رد و معین شد تعداد دفعات آی وی اف ربطی به سرطان تخمدان ندارد.
مثل همه روش های درمان دیگر، طی هر بار عمل آی وی اف، خطرات معمول جراحی وجود دارد. ولی این که به صورت کلی سلامت خانم با تکرار آی وی اف به خطر بیفتد مطرح نیست. به علاوه تکلیف خانم معمولا طی سه یا حداکثر چهار بار آی وی اف برای بچه دارشدن یا شکست درمان معین خواهد شد.
آیا زنانى که در خانواده درجه یک خود سابقه سرطان هاى زنانه را دارند مجاز به انجام آى وى اف هستند؟
با اجازه و مشاوره ازمتخصص آنکولوژیست، انجام آی وی اف حتی در چنین شرایطی مجاز است. حتی اگر خود خانم بیماری دارد و در مراحل درمان سرطان واقع شده است یا این که افراد درجه یک خانواده اش مبتلا بوده اند، انجام آی وی اف با ملاحظاتی و استفاده از دوز معینی از داروها مجاز است.
آیا ورزش منجر به شکست آى وى اف می گردد؟
خیر. حتی انجام ورزش و فعالیت در فرایند آی وی اف در زمان انتقال جنین که با خطر لخته شده خون همراه است توصیه می گردد. فقط در چرخه تخمک کشی، انجام ورزش های شکم و حرکات کششی شدید ممنوعیت دارد.
روابط زناشویى چطور؟
برای روابط زناشویی هم چه در دوره تخمک کشی و چه انتقال جنین منعی وجود ندارد. البته در بعضی موارد، محدودیت می دهیم. مثلا برای خانمی که تعداد تخمک هایش زیاد بوده و تخمدان هایش عظیم شده، احتیاط بیشتری ضروری است یا برای خانمی برای معین جنسیت، آی وی اف می نماید هم ملاحظاتی مطرح است.
آیا پس از یک بار آى وى اف پیروز مى توان براى باردارى بعدى هم از این روش استفاده کرد؟
قطعا. در بعضی خانم ها که تعداد جنین هایشان زیاد است و علاوه بر بارداری اول به وسیله آی وی اف می توان برای بارداری های نوبت دوم و سوم شان هم از همان جنین ها استفاده کرد.
احتمال دو قلوزایى یا چند قلوزایى در این روش چقدر است؟
به طور معمول دو جنین گذاشته می گردد تا پیروزیت آی وی اف بیشتر گردد. مگر این که آی وی اف چند بار ناپیروز و خانم هم سنش بالا باشد که در این صورت ممکن است سه جنین هم بگذاریم. زیرا در بالای 35سال هر سال یک سری تخمک ها بی کیفیت می گردد و درصد جنین های با کیفیت کم می گردد. پس هرچه به سن 42سال نزدیک تر شویم احتمال انتقال 3 جنین هم وجود دارد.
البته ما نمی خواهیم دوقلویی اتفاق بیفتد بلکه فقط می خواهیم احتمال پیروزیت بارداری بیشتر گردد. از آنجا که حاملگی دو تا سه قلویی، پرخطر محسوب می گردد، ترجیح ما به انتقال یک یا دو جنین است.
معین جنسیت در این روش ممکن است و انجام مى گردد؟
بله. برای این که معین جنسیت کنیم باید ذخایر تخمدانی خانم، خوب باشد تا بتونیم جنین های زیادی درست کنیم. البته جنین شناس نمی تواند اسپرم های X و Y را جدا کند و فقط اسپرم های سالم را جدا می نماید و با تخمک لقاح می دهد. وقتی جنین چند روزه می گردد یک سلول از جنین برداشته می گردد و آزمایش ژنتیک روی آن انجام می گردد و معلوم می گردد جنسیت جنین چیست.
عوامل موثر در شکست و پیروزیت آى و ی اف
به گفته دکتر لاهوتی، این موضوع خیلی پیچیده است. باید ابتدا به این سوال پاسخ دهیم که آیا کارهایی که یک خانم انجام می دهد منجر به شکست آی وی اف می گردد که پاسخش خیر است.
مهم ترین عواملی که منجر به پیروزیت آی وی اف می گردد رعایت پروتکل های درمانی، تخصص پزشک و تخمک کشی و انتقال جنین با تکنیک درست و دانش کافی است. انجام آی وی اف در یک مرکز خوب و با جنین شناس متبحر در پیروزیت آی وی اف بسیار تاثیر دارد.
در خصوص کارهایی که یک خانم باید رعایت کند فقط بر مصرف داروها و در زمان معین شده تاکید می گردد وگرنه کارهای دیگر از جمله نوع تغذیه، فعالیت، مقدار خواب و...تاثیری بر پیروزیت یا شکست آی وی اف ندارد.
نشانه هاى پیروزیت و شکست آى وى اف
دکتر لاهوتی معتقد است اگر تست حاملگی که 14 روز بعد از انتقال جنین انجام می گردد، مثبت گردد آی وی اف پیروزیت آمیز تلقی می گردد و اگر منفی باشد، آن انتقال جنین ناپیروز بوده است. اما اگر برای خانمی سه بار جنین خوب طی آی وی اف گذاشته و باردار نگردد، می گوییم آی وی اف شکست خورده است.
پونه شیرازی - سلامت / روزنامه خبرنگاران
منبع: جام جم آنلاینbestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا