9 علت پزشکی برای خستگی مزمن و راه های درمان آن - یزد بلاگ

با این حال احساس خستگی مزمن در صورتی که درمان نگردد می تواند بر عملکرد کاری، زندگی خانوادگی و روابط اجتماعی شما تأثیرات منفی بگذارد. خستگی از منظر پزشکان معمولا به اسم یک اختلال مبهم شناخته می گردد که فرایند تشخیص علت آن فرایندی سخت است. علاوه بر اینکه بسیاری از افراد مبتلا به خستگی مزمن معمولا برای مشکل خود به پزشک مراجعه نمی نمایند.

پزشکانی که نسبت به این مشکل آگاهی کافی دارند، سعی می نمایند در ابتدا علت زمینه ای آن را تشخیص بدهند. در حالت کلی می توان گفت که دلایل زیادی وجود دارد که باعث بروز احساس خستگی مزمن در افراد می گردد و در نتیجه روش های زیادی برای اصلاح این شرایط وجود دارد.

اگر شما هم همواره احساس خستگی می کنید، طوری که با استراحت هم خستگی شما رفع نمی گردد، با این مقاله از خبرنگاران مگ همراه ما باشید تا شایع ترین علل بروز خستگی و روش های درمان آن را باهم آنالیز کنیم.

خستگی چیست؟

به زبان ساده، خستگی همان احساس کم انرژی بودن است. این احساس به طور کلی با احساس خواب آلودگی یا احساس بی حوصلگی فرق دارد، گرچه ممکن است هر دوی این ها همراه با خستگی بروز پیدا نمایند.

اصطلاحات دیگر برای توصیف خستگی به کار می فرایند عبارت اند از:

• کاهش یا فقدان انرژی
• بی رمقی جسمی یا روحی
• کمبود انگیزه

علت خستگی

خستگی یک تجربه مشترک است؛ به این معنی که همه انسان ها خسته می شوند. با این حال، این مسأله معمولا به علت وجود یک بیماری نیست. برای پدیده خستگی دلایل متعدد پزشکی و غیر پزشکی وجود دارد، از جمله عادت های غذایی شخصی و یا سبک زندگی.

عوامل زیر می توانند به تنهایی یا به صورت ترکیبی در بروز خستگی مؤثر باشند؛

• عوامل روان شناختی و اجتماعی شامل: استرس، اضطراب و افسردگی.
• عوامل جسمی شامل: کم خونی، دیابت، اختلال غدد و سرطان.
• عوامل فیزیولوژیک شامل: بارداری، شیردهی، خواب ناکافی و ورزش بیش از حد.

برخی از انواع خستگی ها به طور معمول یک مشکل پزشکی محسوب نمی شوند که شامل خستگی در نتیجه عوامل زیر است؛

• فعالیت بدنی
• استرس عاطفی
• بی حوصلگی
• کمبود خواب

مؤسسه ملی مطالعات کهنسالی آمریکا عادات زیر را جزو عواملی ارزیابی نموده که منجر به خستگی و بی رمقی می شوند.

• بیدار ماندن تا دیر وقت
• مصرف کافئین بیش از حد
• نوشیدن بیش از حد الکل
• خوردن غذاهای فاقد ارزش غذایی کافی

برخی از افراد بیشتر از دیگران دچار خستگی می شوند. به اسم مثال، زنان اغلب بیشتر از مردان احساس خستگی را تجربه می نمایند. افرادی که با مسائل مالی روبرو اند و کسانی که دارای بیماری روحی یا جسمی هستند هم بیشتر دچار خستگی می شوند.

دلایل پزشکی خستگی

برخی از دلایل جسمی همراه با عوامل روانی و فیزیولوژیکی می توانند منجر به خستگی گردد. فهرست دلایل جسمی یا پزشکی فهرستی طولانی است، بنابراین مهم است که برای تشخیص درست و دقیق علت خستگی خود به پزشک مراجعه کنید.

فهرست دلایل بالقوه پزشکی که باعث خستگی می شوند، شامل زیر است.

1. کم خونی

یکی از رایج ترین دلایل پزشکی که منجر به احساس خستگی مداوم می گردد، کم خونی ناشی از فقر آهن است.

زنان در هنگام پریود و بارداری مستعد کم خونی هستند. اما در شرایطی که احتمالا مسائل معده و روده مانند زخم معده یا مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مطرح باشد، کم خونی می تواند مردان و زنان یائسه را هم تحت تأثیر قرار دهد.

به طور معمول، در موقع بروز کم خونی شما احساس می کنید که نمی توانید از عهده کاری برآیید، عضلات احساس سنگینی می نمایند و خیلی زود خسته می شوید.

کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 یا فولات هم می تواند باعث بروز خستگی گردد.

باید به خاطر داشته باشید که وجود آهن بیش از حد در بدن هم باعث بروز خستگی می گردد، حالتی که به اختلال اضافه بار آهن (هموکروماتوز) معروف است.

این یک بیماری ارثی نسبتا نادر است و عموما زنان و مردان بین 30 تا 60 سال را درگیر می نماید.

2. آپنه خواب

آپنه خواب شرایطی است که گلو در هنگام خواب باریک یا بسته می گردد و به طور مکرر تنفس شما را قطع می نماید. این مسأله منجر به خروپف بلند و افت سطح اکسیژن خون می گردد. سختی در تنفس به این معنی است که شما به طور مکرر در شب بیدار می شوید و در طی روز احساس خستگی می کنید.

این بیماری بیشتر در مردان میانسال با اضافه وزن دیده می گردد و در اغلب اوقات نوشیدن الکل و سیگار باعث بدتر شدن آن می گردد.

3. کم کاری تیروئید

کم کاری غده تیروئید به این معنی است که هورمون تیروئید (تیروکسین) بدن شما بسیار کم است. این مسأله باعث می گردد که احساس خستگی کنید.

علاوه بر این این مسأله می تواند باعث افزایش وزن، درد عضلانی و خشکی پوست گردد. این بیماری بیشتر در خانم ها دیده می گردد و عموما با افزایش سن احتمال بروز آن افزایش پیدا می نماید.

تشخیص کم کاری تیروئید از طریق آزمایش خون و با تجویز پزشک صورت می پذیرد.

4. بیماری سلیاک

سلیاک یک بیماری مزمن و مادام العمر است که در اثر واکنش سیستم ایمنی بدن به گلوتن ایجاد می گردد. گلوتن یک پروتئین در گندم، جو و چاودار است و می توان آن را در غذاهایی مانند ماکارونی، نان، کیک و غلات یافت.

علائم دیگر بیماری سلیاک، به غیر از خستگی، اسهال، نفخ، کم خونی و کاهش وزن است. پزشک شما می تواند با تجویز یک آزمایش خون تشخیص دهد که آیا به بیماری سلیاک مبتلا هستید یا خیر.

سندرم خستگی مزمن

سندرم خستگی مزمن (که به آنسفالومیلیت مایالژیک یا ME هم معروف است) خستگی شدید و ناتوان نماینده ای است که حداقل به مدت 4 ماه ادامه دارد. ممکن است علائم دیگری مانند درد عضلات یا مفصل وجود داشته باشد.

5. دیابت

یکی از اصلی ترین علائم دیابت نوع 1 و 2 احساس خستگی زیاد است.

علائم کلیدی دیگر شامل احساس تشنگی شدید، دفع ادرار مکرر (به ویژه در شب) و کاهش وزن است. اگر فکر می کنید علائم را دیابت دارید با یک پزشک عمومی در این خصوص صحبت کنید.

6. ویروس تب غده ای

تب غده ای یک عفونت ویروسی رایج است که باعث بروز احساس خستگی می گردد، همراه با تب، گلودرد و تورم غدد.

بیشتر این بیماری در نوجوانان و جوانان مشاهده می گردد. علائم بیماری معمولا طی 4 تا 6 هفته رفع می گردد، اما خستگی ناشی از آن می تواند تا چند ماه دیگر ادامه یابد.

7. افسردگی

افسردگی علاوه بر اینکه شما تأثیرات مخربی روی روحیه شما دارد، می تواند باعث تحلیل و کاهش سطح انرژی شما گردد.

افسردگی می تواند ریتم خواب شما را با اخلال روبرو کند و باعث گردد که در طول روز احساس خستگی بیشتری را تجربه کنید.

8. سندرم پاهای بی قرار

این اختلال به حالتی اطلاق می گردد که شما ناخواسته تمایل زیادی به حرکت دادن پاهایتان دارید، طوری که این مسأله می تواند شما را در شب بیدار نگه دارد.

بعلاوه ممکن است گاهی اوقات احساس خزیدن ناخوشایند یا درد عمیقی در پاهایتان تجربه کنید. یا حتی ممکن است پاهای شما در طول شب خود به خود تکان بخورند.

علائم شما هرچه باشد، خواب شما مختل و بی کیفیت می گردد، بنابراین در طول روز بسیار احساس خستگی خواهید کرد.

9. اضطراب

احساس اضطراب گاهی اوقات کاملا طبیعی است. اما برخی از افراد دائما احساس اضطراب غیرقابل کنترل و شدیدی را تجربه می نمایند که زندگی روزمره آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد.

پزشکان این حالت را اختلال اضطراب عمومی (GAD) می نامند. این مسأله یک بیماری شایع است که بیشتر در بین زنان مشاهده می گردد. علاوه بر احساس نگرانی و تحریک پذیری، افراد مبتلا به این اختلال اغلب اوقات احساس خستگی می نمایند.

سایر بیماری ها و اختلالاتی که می تواند منجر به بروز احساس خستگی مزمن در افراد گردد شامل موارد زیر است؛

• اضافه وزن
• داروهای آرام بخش و ضد افسردگی
• بی خوابی
• سرطان
• بیماری های کلیوی
• بیماری های کبدی
• نارسایی قلبی
• بیماری آدیسون
• بی اشتهایی عصبی یا سایر اختلالات مربوط به تغذیه
• آرتروز، از جمله آرتریت روماتوئید
• بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک
• فیبرومیالژیا
• عفونت، به ویژه طولانی مدت
• ایدز، سل و مونونوکلئوز
• سو تغذیه

درمان خستگی

هیچ درمانی واحد و تعیینی برای خستگی مزمن وجود ندارد، به علت اینکه مدیریت این بیماری به علت آن بستگی دارد.

اگر فرایند تشخیصی شما هیچ علت و توضیح پزشکی تعیینی را برای این حالت نشان نداد، اعمال برخی تغییرات در سبک زندگی و اصلاح رژیم غذایی می تواند تا حدود زیادی به رفع این حالت ناخوشایند یاری کند؛

• بهبود عادات خواب و اطمینان از خواب کافی
• ورزش منظم و برقراری تعادل بین اندازه استراحت و فعالیت
• قطع مصرف کافئین و نوشیدن اندازه زیادی آب
• تغذیه سالم برای جلوگیری از اضافه وزن و کمبود وزن
• تعریف انتظارات واقع بینانه از حجم و برنامه کاری
• وقت گذاشتن برای رسیدن به آرامش و استراحت ذهنی، مثلا انجام مدیتیشن یا یوگا
• شناسایی و مقابله با عوامل استرس زا، به اسم مثال حل مسائل مربوط به روابط یا مسائل کاری
• پرهیز از مصرف الکل، نیکوتین و مواد مخدر

درباره برخی از افراد مبتلا به خستگی مزمن، ممکن است که پزشک فرد را به مشاور یا روان درمانگر ارجاع دهد.

علاوه بر این برخی از پزشکان هستند که به طور اختصاصی در حوزه سندرم خستگی مزمن (یا انسفالوپاتی میالژیک) تخصص دارند که آن ها را به افراد واجد شرایطی برای تشخیص علت این بیماری در افراد مختلف، تبدیل می نماید. آن ها ممکن است در برخی شرایط به فرد مشاوره کاری لازم برای غلبه بر این حالت را ارائه بدهند یا حتی با یک رویکرد ترکیبی ساختاریافته، مثل ورزش درمانی درجه بندی شده، به معالجه فرد بپردازند.

تشخیص علت خستگی

پزشکان برای تشخیص علت خستگی مزمن معمولا از بیمار یک مجموعه سؤالات جامع و چند بعدی می پرسند.

تحقیقات نشان داده که درباره خستگی روان شناختی، نیاز به ایجاد مشارکتی سازنده بین پزشک و بیمار وجود دارد تا تشخیص علت بیماری به صورت صحیح صورت پذیرد.

بیمارانی که برای این مشکل به مشاور مراجعه می نمایند، معمولا علائم ناراحتی روانی را گزارش می نمایند و معمولا احساس می نمایند که به جلسات درمانی بیشتری نیاز دارند.

آن ها تمایل دارند که عامل این مسأله را جسمی ببینند در حالی که پزشکان این مشکل را روان شناختی می دانند. پس از اطمینان دادن به فرد درباره اینکه هیچ گونه مشکل جسمی وجود ندارد، پزشک باید بیشتر روی توضیحات بیماران در هنگام شکایت از خستگی مداوم تمرکز کند.

هنگامی که بیماران با خستگی مزمن روبرو می شوند، پزشکان سعی می نمایند با پرسیدن سؤالات زیر توضیح دقیق تری از علائم بیماری را از بیمار بگیرند؛

• آیا احساس خواب آلودگی هم نموده اید یا خستگی بیشتر شامل احساس ضعف بوده است؟ پاسخ می تواند سرنخی خوبی برای تشخیص علت بیماری باشد زیرا خواب آلودگی ممکن است نشانه ای از اختلال خواب باشد، در حالی که ضعف ممکن است نشانه ای از یک مشکل عصبی عضلانی باشد.
• در طول یک ماه گذشته آیا اغلب احساس ضعف، افسردگی یا ناامیدی را تجربه نموده اید؟ پاسخ های مثبت ممکن است وجود افسردگی را نشان دهند.
• آیا احساس خستگی شما به تدریج آغاز شد یا به صورت ناگهانی؟
• آیا احساس خستگی را به صورت چرخه ای تجربه می کنید؟ به اسم مثال، اگر خستگی در صبح شدیدتر باشد اما در طول روز هم ادامه داشته باشد، تشخیص غالب افسردگی است، در حالی که خستگی ناشی از ورزش یک مسأله عضلانی عصبی را نشان می دهد.
• نگرانی شما درباره خستگی چیست؟ به نظر شما چه علتی می تواند باشد؟ پزشک ممکن است به اسم مثال در پی ارتباط خستگی با رویدادهای ناراحت نماینده در زندگی فرد باشد.

پرسش های جامع تری هم وجود دارند که برای استخراج اطلاعات مربوط به مسائل روان شناختی یا سبک زندگی افراد طراحی شده اند. در این گروه ممکن است سؤالاتی درباره روابط فرد و مسائل و آشفتگی های مربوط به شرایط اشتغال یا مسکن فرد وجود داشته باشد. پزشک بعلاوه ممکن است درباره رژیم غذایی و شرایط ورزش بیمار هم سؤالاتی مطرح کند.

سوابق خواب

پزشک ممکن است سابقه خواب فرد را برای آنالیز اینکه آیا اختلال خواب منجر به خستگی مزمن شده یا نه، مورد ارزیابی قرار دهد؛

• هر شب چقدر می خوابید؟
• آیا در خوابیدن مسئله ای دارید یا در طول شب بیدار می شوید؟
• آیا تا به حال کسی به شما گفته است که خروپف می کنید؟
• آیا تا به حال کسی متوجه شده که شما در هنگام خواب برای مدت کوتاهی تنفس خود را متوقف می کنید؟

این سؤالات مرتبط با سوابق خواب فرد برای تعیین کیفیت، کمیت و الگوی خواب طراحی شده اند.

معاینه جسمی

پزشک بعلاوه ممکن است بیمار را از نظر جسمی معاینه کند یا شرایط روانی وی را آنالیز کند تا دلایل جسمی و روحی خستگی مزمن را پیدا کند. اگر علت خاصی تعیین نگردد، مجموعه ای از آزمایشات استاندارد وجود دارد که به محدود شدن دامنه تشخیص یاری می نمایند. بر اساس توضیح حال بیمار، این آزمایش ها ممکن است شامل زیر باشد؛

• آزمایش خون کامل
• آزمایش سنجش اندازه رسوب گلبول های قرمز یا پروتئین واکنش پذیر C
• آزمایشات عملکرد کبد
• آزمایش اوره و الکترولیت ها

  تست های هورمون تحریک نماینده تیروئید و عملکرد تیروئید

• آزمایش کراتین کیناز
• آزمایش ادرار و خون برای گلوکز
• آزمایش ادرار برای پروتئین

نکته پایانی

هر گونه حالت خستگی که به مدت طولانی ادامه یابد می تواند مزمن شناخته گردد، اما مقالات و دستورالعمل پزشکی، خستگی مزمن را حالتی می دانند که حداقل 6 ماه به طول بیانجامد.

تشخیص سندرم خستگی مزمن (که تحت اسم انسفالوپاتی مایالژیک یا ME هم شناخته می گردد) حالتی است که خستگی برای مدت بیش از 4 ماه ادامه داشته باشد و ناشی از مسائل پزشکی دیگر نباشد.

فرد مبتلا به این سندرم باید حداقل یک یا چند نمونه از علائم زیر را داشته باشد؛

• مشکل در خوابیدن
• درد عضلات یا مفاصل در چند محل بدون وجود شواهد التهاب
• سردرد
• غدد لنفاوی دردناک
• گلو درد
• اختلال در عملکرد شناختی
• فعالیت های جسمی یا ذهنی علائم را بدتر کند
• ضعف عمومی یا علائمی شبیه آنفولانزا
• سرگیجه یا حالت تهوع
• تپش قلب بدون وجود هر گونه بیماری قلبی

اگر هیچ یک از علائم زیر وجود نداشته باشد، باید تشخیص سندرم خستگی مزمن آنالیز مجدد گردد؛

• خستگی یا کسالت بعد از ورزش
• مسائل شناختی
• اختلال خواب
• درد مزمن

منبع: Medical News Today

گروه ساختمانی آبان: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت را از ما بخواهید.

نماشو: نماشو، طراحی سایت، سئو، چاپ و طراحی گرافیکی را به ما بسپارید.