به یاد حسین منزوی؛ عشق کلاسیک، عشق آبکی

به گزارش یزد بلاگ، خبرنگاران ، علی ربیعی: سالروز درگذشت حسین منزوی شاعر زنجانی است. منزوی را سه گانه دوست دارم؛ او آذری است و ترکی می سراید، همراه با عمران صلاحی، دو ستاره درخشان آسمان دود گرفته جوادیه هستند که حتما شب هایی را با سوت قطار بیدار شده اند! و سوم اینکه منزوی یکی از عاشقانه سراهای کم نظیر معاصر است.

امروز، خود را به غزل هایش مهمان کردم تا نقبی بزنم به گذشته و سال هایی که شعرهای شان را مشتاقانه دنبال می کردم. حسین منزوی، مدتی همانند بسیاری از مهاجرین نسل اول ترک زبان که اطراقی در جنوب تهران داشتند، بچه محل ما شد.

عمران صلاحی در خاطراتش از آشنایی با منزوی و نشستن ترک دوچرخه او از جوادیه تا کانون های ادبی می گوید: منزوی را سوار بر دوچرخه در جوادیه دیدم و فهمیدم او هم با من هم محله ای است. وقتی محله ها هویت داشتند، بچه محل بودن مثل نسبت فامیلی محسوب می شد و می توانستی به هم محله ای بودن ببالی. در غم هم محله ای شریک می شدیم و به خاطر بچه محل کُت در می آوردیم! دیگر مفهوم محله و بچه محل رنگ باخته. وقتی از میدان راه آهن که سربالا شوی دیگر این مفاهیم آرام آرام محو می شوند تا به غریبگی کامل برسی.

با منزوی، حنجره زخمی تغزل را روی دستانم به خدا سپردم و می دانم که فقط و فقط با عشق تاب می آورم و به همین سادگی به کایٔنات و همه آدم ها عشق می ورزم و از خاموشی ها و فراموشی ها نمی هراسم چون یقین دارم از عشق که بگوییم جهانم زیبا می شود.

من عاشقِ عاشقانه های سنتی و کلاسیک هستم. خاطرم هست سال 90، در یک کار کلاسی، با بچه ها سیر تطور و تغییرات مفهومی عاشقانه های نسلی را مرور کردیم.

نگاه کنید چقدر برخی از این سروده های منزوی جان نواز است:

ای بی تو دل تنگم بازیچه توفان ها

چشمان تب آلودم باریکه باران ها

مجنون بیابان ها افسانه مهجوری است

لیلای من اینک من... مجنون خیابان ها

آویخته دردم، آمیخته مردم

تا گم شوم از خود گم، در جمع پریشان ها!

آرام نمی یارد، گویی غم من دارد

آن باد که می زارد در تنگه دالان ها

با این تپش جاری، تمثیل من است آری

این بارش رگباری، برشیشه دکان ها

با زمزمه ای غم بار، تکرار من است انگار...

این را مقایسه کنید با عاشقانه های هجوآمیز با مضامینی که آدم هایی را حکایت می کنند که دل به دنبال همه، من به دنبال دلم هستند. از این گونه مضامین به وفور دیده می شود: من از اولم تو رو نمی خواستم؛ مگه تو کی هستی، چه خوب شد که رفتی

معتقدم نسل های مان باید عشق های ناب یگانه را تجربه کنند. از آن دست تجربه هایی که با تو می مانند و بر زندگیت سایه می افکنند و می شوند هوای اردیبهشت و پس از سال ها، هنوز هم نامشان ناخوداگاه بر زبان جاری می شود. آن دوست داشتن هایی که حتی حاضری بخاطرش بمیری.

من فکر می کنم، در جامعه ای افراد احساس خوشبختی می کنند که خود را قطره ای در دریای حمایت ببینند و دیگران را همچون کوه پشتوانه خود بدانند. حس خوب آدم ها وقتی به دست می آید که دیگران سایه سارشان باشند و خودشان هم سایه سار دیگری؛ دیگران بکارند تا او بخورد و او بکارد تا دیگران بخورند. جامعه ای پر از مسیٔولیت پذیری درقبال همدیگر.

شاید این نظریه قدری ثقیل به نظر برسد اما من فکر می کنم جامعه همبسته، پویا و مسیٔولیت پذیر با آدم هایی که تعهدی در عاطفی ترین احساس خود نیز ندارند، حاصل نمی شود. ما برای زیست عاشقانه به عاشقانه های ناب نیاز داریم.