یک سیارک به نام بابک تفرشی، عکاس ایرانی نامگذاری شد - یزد بلاگ

منجم آماتور استفان کورتی (Stefan Kürti) از شهرک نوه زامکی (Nové Zámky) اسلواکی، بیش از یک دهه است که تصاویر آرشیوی را جست وجو می نماید و به لطف یک پایگاه داده رصدی عمومی، در پی سیارک هایی می گردد که از توجه متخصصان دور مانده اند.

سیارکی که اکنون به نام (276163) تفرشی ((276163) Tafreshi) شناخته می گردد جولای 2009 به وسیله این ستاره شناس آماتور در تصاویر آرشیوی متعلق به 13 ژوئن 2002 (23 خرداد 1381 خورشیدی) شناسایی شد.

با این رصدها، او جهت احتمالی سیارک را مشخص کرد و پیروز شد در چهار شب دیگر هم این جرم قبلا ناشناخته را روی تصاویر آرشیوی NEAT ردیابی کند. بدین ترتیب مرکز ریزسیاره (MPC) در کمبریج نزدیک بوستون آمریکا، نام موقت 2002 LV62 را برای این جرم تازه انتخاب کرد.

پس از آن هم MPC مشاهدات دیگری مربوط به سال های 2003 تا 2011 به داده ها افزود. این مشاهدات جهت شناسایی شده برای سیارک را به طور قابل توجهی بهبود بخشید و به مرکز ریزسیارات کمبریج وابسته به مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان، امکان داد تا عدد دائمی 276163 را به آن اختصاص دهد.

اکنون اتحادیه بین المللی نجوم (IAU) این سیارک را با شماره (276163) و نام موقت 2002 LV62 به عنوان تفرشی (Tafreshi) نامگذاری نموده است. این سیارک که کشف آن با یاری تصاویر رصدخانه کوه پالومار آمریکا ممکن شد، هر 5.1 سال یک بار به دور خورشید می چرخد و قطر آن تقریبا 1900 متر است. این جرم هیچ خطری برای نزدیک شدن جسم به زمین ندارد و جزو اجرام بالقوه خطرناک (PHO) یا اجرام نزدیک به زمین (NEO) طبقه بندی نمی گردد.

بابک امین تفرشی درباره این نامگذاری به کاشف آن گفت: از پیشنهاد به مرکز ریزسیارک ها، برای نامگذاری یکی از اکتشافات مربوط به سال 2002 خود به نام من، ممنونم. این باعث افتخار و خوشحالی است که سیارک تفرشی، یک سیارک خطرناک نیست و به طور ایمن در کمربند سیارک ها قرار گرفته است!

سیارک ها اجرام آسمانی کوچک تری نسبت به سیاره ها هستند که به دور خورشید می چرخند. این اجرام ابعادی از حدود 10 متر تا حدود نیم کیلومتر را شامل می شوند. تا کنون بیش از 1.2 میلیون سیارک مشاهده شده است اما احتمال داده می گردد که تعداد آن ها دو برابر این رقم باشد.

تا کنون بیش از 600 هزار سیارک شماره گذاری شده اند. فرآیندی که معمولا از زمان کشف حدود 6 تا 8 سال طول می کشد زیرا باید یک سیارک حداقل طی چهار بار حضور در اطراف خورشید مشاهده گردد. تنها در این صورت است که کاشف سیارک می تواند نامی برای آن پیشنهاد کند. بدین ترتیب تا کنون بیش از 23 هزار سیارک نام اختصاصی دارند.

فاصله سیارک تفرشی از خورشید بین 2.3 تا 3.0 واحد نجومی متغیر است. واحد نجومی (AU) فاصله تقریبی زمین تا خورشید و برابر با 150 میلیون کیلومتر است. این سیارک در حال حاضر، در صورت فلکی کمان (قوس) در حال حرکت است و با توجه به موقعیت فعلی آن نسبت به خورشید و زمین، با تلسکوپ های میانه با قطر 50 سانتی متر و با استفاده از یک دوربین دارای CCD قابل رصد است.

لازم به ذکر است بابک امین تفرشی (Babak Tafreshi) عکاس، روزنامه نگار و منجم آماتور ایرانی است که در نهادهای معتبری مانند نشنال جئوگرافیک (National Geographic) فعالیت دارد. او در سال 2009 برای عکاسی علمی و بنیانگذاری پروژه دنیا در شب (The World At Night) به منظور حفظ آسمان شب از آلودگی نوری، برنده جایزه لنارت نیلسون (Lennart Nilsson) شد.

پیش از این هم بعضی اجرام و منطقه ها فضایی، به نام چهره های ایرانی نامگذاری شده اند. از جمله سیارکی که به افتخار ستاره شناس و شاعر ایرانی، عمر خیام (Omar Khayyam) نام گرفت و سیارکی که در سال 2016 به نام فیروز نادری (Firouz Naderi) دانشمند و مدیر ارشد ایرانی الاصل ناسا نامگذاری شد.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از کمربند سیارک ها به همراه عکسی از بابک امین تفرشی

Credit: NASA/JPL-Caltech/Babak Tafreshi

منابع: TWAN, Stefan Kürti