کی پاپ، موسیقی متن زندگی نسل جدید، چرا نوجوانان K-POP را دنبال می کنند؟ - یزد بلاگ

گروه فرهنگ و هنر خبرنگاران- فاطمه کمالیان؛ گاهی برخی آدم ها مثل شخصیت کارتون گالیله فقط مارا منع می کنند بدون اینکه جایگزینی پیشنهاد بدهند. می گویند این چشم بادامی ها رو ول کن! یا این دیگه چیه که گوش میدی؟ یا مثلا تو که نمیفهمی چی میگن! اینا کین با این قیافه ها و استایلشون؟! ، اما نمی گویند خب در عوض سراغ چه چیزی برو که به همان میزان جذاب باشد! نمیگویند اگر این درد است، علاجش چیست؟ فقط منع می کنند و انگار دورتادور آدم قفس می کشند. اما این چشم بادامی های عزیز، چطور وارد زندگی ما شدند و تا این حد پیش آمدند؟ آیا دوست داشتن کیپاپ چیز بدی است؟

در دهه های اخیر بنا بر آمار، موسیقی از یک امر صرفا حاشیه ای که شاید حتی درجه چندم محسوب می شد، به متن زندگی افراد و خصوصا نوجوانان وجوانان آمده است و به سادگی از طریق تلفن همراه در دسترس قرار می گیرد. در ایران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید متولی دادن خوراک فرهنگی مناسب -ازجمله موسیقی- به مردم باشد، اما بنظر می رسد در این حوزه هنوز جای کار وجود دارد.

K-pop در اوج

از بین موسیقی های مختلف، شاید بشود گفت K-pop جایگاه ویژه تری را بین نوجوانان و جوانان ایرانی به خود اختصاص داده است و این علاقه مندی روز به روز هم بیشتر می شود. حتی بیشتر از موسیقی های غربی با سابقه ای طولانی تر! این یعنی K-pop آن چیزی را به مخاطب نوجوان و جوان ایرانی می دهد که در موسیقی غربی و یا در موسیقی ایرانی هم دیده نمی شود.

وقتی از کی پاپر ها دلیل علاقه مندی شان را می پرسیم و وجه تمایز را می خواهیم، به جز مدل شخصیتی و چهره آیدول های مورد علاقه شان، درباره تنوع سبک موسیقی، اجرا های متنوع با تم های مختلف (جلوه بصری)، موزیک ویدیو های جذاب و بعضا معماگونه و متن های امیدبخش و انگیزه دهنده صحبت می کنند؛ چیزی که در موسیقی های دیگر یا اصلا نیست و یا بسیار کمرنگ تر است.

خانم دکتر عطاری روانشناس کودک و نوجوان هم درباره دلایل علاقه مندی نوجوان ها به موسیقی کره ای می گوید: نوجوان در سن تحرک و پویایی است و طبعا دیدن فعالیت و پویایی در k-pop تاحد زیادی نیاز اورا رفع می کند، بعلاوه در آهنگ ها بعضا بخش های آوا گونه ای وجود دارد که هرمخاطبی با هر زبانی میتواند با آن همراهی کند و نیاز به دانستن زبان خاصی ندارد. دیگر اینکه ما اساسا در فرهنگ خودمان جمع گرا هستیم و فردگرایی را خیلی قبول نداریم، چیزی که به وضوح در k-pop وجود دارد و اکثرا گروهی کار می کنند.

البته از نگاه دکتر عطاری به جز اینها، موسیقی پاپ کره ای انگار به نوعی بین فرهنگ غرب و شرق پیوند برقرار کرده است؛ نه غربی غربی است و نه شرقی شرقی و شاید به همین دلیل است که نه تنها در ایران، که در بسیاری از کشور های دیگر هم طرفدار دارد.

پاپ کره ای یا همان پاپ غرب؟

آشنایی و علاقه مندی افراد به K-pop یا ازطریق K-drama یعنی همان صنعت فیلم و سریال کره ای بوده، یا از طریق معرفی توسط دوستانی که کی پاپر (طرفدار K-pop) بوده اند، یا از طریق گشت وگذار در اینترنت و صفحات مجازی، تبلیغات کالا های برند، و یا راه هایی شبیه به آن.

ایران از لحاظ تاریخی، فرهنگی، و حتی موسیقی بسیارغنی است، اما وقتی از داشته هایمان استفاده نکنیم، دیگران از آن ها به نفع خودشان استفاده می کنند و دیگر نمی توانیم جلوی آن را بگیریم. این مسئله البته واضح است، اما روآوردن به رویکرد نفی و نهی باعث شده تا کسی به فکر راه چاره نباشد.

نکته جالب اینکه همین اتفاقات می تواند درباره موسیقی ایرانی یا موسیقی غربی هم بیفتد، اما چرا به شهرت و محبوبیت K-pop نرسیده اند؟ سوالی که دکتر قرایی مقدم به عنوان جامعه شناس آن را حاصل سیاست های خودمان دانست. او با اینکه تاکید داشت که موسیقی پاپ کره ای در واقع موسیقی اصیل کره ای نیست و خودش هم متاثر از غرب است، گفت: این تغییر ذائقه و گرایش به فرهنگ کره ای به طور کلی، ناشی از چیز هایی است که در صدا و سیمای خودمان نشان دادیم و به نوعی مُهر تایید برآن زدیم. صدا و سیمای ما به خیال خود، برای اینکه بچه های ما به دنبال فرهنگ مضمحل غربی نفرایند، سریال کره ای (و به تبع آن فرهنگ کره ای) را نشان داد. همین باعث شد که نسلی که امروز نوجوان وجوان است، از کودکی ذائقه اش به انیمه ژاپنی و سریال کره ای و بعد ها به موسیقی کره ای نزدیک تر شود.

جوان ذاتا این چیز هارا دوست دارد. امید، موسیقی و تحرک را دوست دارد. حالا صدا و سیما هم که نشان می دهد پس تایید کرده است و کم کم ذائقه اش عوض می شود. ما فکر می کنیم اینکه به سمت کره و ژاپن تمایل دارد و به غرب تمایلش کمتر است، خوب است، اما حقیقت این است که کره و ژاپن خودشان تسلیم غرب هستند و چیز خیلی متفاوتی از آن نیستند.

دکترعطاری هم در این باره به نقش خانواده ها اشاره کرد: زمان پخش سریال های کره ای، بزرگتر ها بخاطر حس همذات پنداری که داشتند، بخاطر نزدیک بودن نوع پوشش بازیگران سریال به فرهنگ ایرانی و یا نشان دادن احترام به بزرگتر ها و جایگاه های بالاتر، این سریال ها را دنبال می کردند و خب وقتی بچه ها می دیدند که بزرگتر ها با علاقه پای سریال می نشینند، این در ناخودآگاه بچه ها نقش می بست و زمینه پذیرش برای چیز های دیگر (مثل K-pop) را در آینده فراهم می کرد.

یک سوزن به خودمان!

در زمینه موسیقی جدید، پاپ، راک، رپ یا... در بین تراک های موسیقی ما نقص های مشهودی وجود دارد. طیف آهنگ ها تنوع لازم را ندارد. متن ترانه ها هم آنقدری که باید برای مخاطب نسل جوان (نوجوان و جوان) جذابیت ندارد. تنوع و جذابیتی که در موسیقی های خارجی و K-pop بسیار بیشتر به چشم میخورد.

بیشتر بخوانید: خرده فرهنگی به نام K-POP/ کی پاپر شدیم رفت!

دکتر قرایی مقدم معتقد است: در درجه اول ذائقه ها را خودمان عوض کردیم. زمانی که ما جوان بودیم، صدا و سیمای وقت نوا های سنتی پخش می کرد. موسیقی تاج، بنان، گلپایگانی، حتی بعد ها افتخاری، .... برای همین ما به آن سمت گرایش داریم، ولی جوان امروز ذائقه اش فرق کرده است. زیر بنای این ذائقه را خودمان ساختیم، ولی حالا منع می کنیم! ثانیا خواننده موسیقی پاپ که امروزه طرفدار دارد، باید خرج کند، ولی پول کافی در نمی آورد. ترانه سرای خوب ندارد، چون به جز پول، طرفدار و مخاطب خوب هم ندارد. مخاطب صاحب سخن را بر سر ذوق آورد! بعلاوه دیگران موسیقی او را حق انتشار می کنند و برخوردی هم با آن ها نمی شود. کسی او را حمایت نمی کند. چنین سازمان یا شرکتی وجود ندارد.

خواننده موسیقی پاپ در ایران که امروزه طرفدار دارد، باید خرج کند ولی پول کافی در نمی آورد. ترانه سرای خوب ندارد چون به جز پول، طرفدار و مخاطب خوب هم ندارد. مخاطب صاحب سخن را بر سر ذوق آورد! بعلاوه دیگران موسیقی او را حق انتشار می کنند و برخوردی هم با آنها نمی شود. کسی او را حمایت نمی کند. چنین سازمان یا شرکتی وجود ندارد.

دست از نهی کردن بردارید!

می توان گفت از خبرنگار و منتقد و جامعه شناس و روانشناس تا نوجوانان کیپاپر، درباره خلاء یک سیاست گذاری درست در حوزه فرهنگ و خصوصا موسیقی اتفاق نظر دارند. ایران از لحاظ تاریخی، فرهنگی، و حتی موسیقی بسیارغنی است، اما وقتی از داشته هایمان استفاده نکنیم، دیگران از آن ها به نفع خودشان استفاده می کنند و دیگر نمی توانیم جلوی آن را بگیریم. این مسئله البته واضح است، اما روآوردن به رویکرد نفی و نهی باعث شده تا کسی به فکر راه چاره نباشد.

دکتر قرایی مقدم در همین باره معتقدند: سیاست گذاری ها غلط است. امید بخشی که زورکی نیست. عِرق ملی با حفظ اسطوره های ملی و دیدن سرمایه ها تقویت می شود. الان ترکیه مولانای ما را به اسم خودش ثبت کرد، در تلاش است برخی چهره های مطرح دیگر مارا هم به نام خودش کند. بجز آن آیا امروز نواجوان ها و جوان های ما شاهنامه می خوانند و فردوسی را می شناسند؟ این ها هم هست. نمی شود فقط نهی کنیم. بالاخره جوان است و دنبال شادی و نشاط. موسیقی خوراک است. وقتی چیزی به جوان ندهیم، می رود این چیز ها را از جای دیگر می گیرد. مگر برای جوان چه کردیم که حالا بازخواستش می کنیم؟ یکسری افراد کهنسال برای جوانان برنامه می ریزند و نتیجه بهتر از این نمی شود.

عطاری نیز در پاسخ به نقش مسئولین در این حوزه گفت: تا وقتی خودمان در این حوزه ها کاری نکنیم و سرمایه گذاری صورت نگیرد، نمی توانیم توقع داشته باشیم که جوان ما، از این ها فاصله بگیرد. ما عادت داریم دائم فقط بگوییم نگاه نکن، دست نزن، نرو. اما جایگزین درست ارائه نمی دهیم و تا وقتی جایگزینی نباشد، همین فرایند رشد گرایش به K-pop و سایر موسیقی هایی ازین دست، مثلا موسیقی غربی، ادامه پیدا خواهد کرد. ما نتوانستیم اسطوره های بزرگ خودمان را به جوان ها بشناسانیم و این ضعف ماست

حرف حساب ما چیست؟

همیشه اتفاقاتی که در یک جامعه می افتد، دو سر دارد؛ مردم و مسئولین. اگر چه در حوزه موسیقی، کم کاری بزرگی از جانب مسئولین وجود دارد که به هیچ وجه قابل چشم پوشی نیست؛ اما با نگاهی منصفانه باید گفت خود ما مردم هم تلاش چندانی برای زنده کردن و حفظ اسطوره های ملی مان نکرده ایم. چند نفر از ما دیوان حافظ را یکبار تا خاتمه خوانده است یا چقدر شاهنامه خوانی را آموخته ایم؟ دیوان و اشعار شاعران امروزی را چطور؟ چقدر تلاش کرده ایم تا فرزندانمان اسطوره های ملی را بشناسند؟ و آیا به جای قهرمان های افسانه ای خارجی، به آن ها قهرمانان واقعی یا حتی خیالی مان را نشان داده ایم؟

به جز این، صنعت کی پاپ برای ساخت این موسیقی ها یا کلیپ ها (mv) از سنین پایین افراد را تربیت می کند، ولی (به جز اینکه ما چنین نهاد هایی برا استعداد یابی در موسیقی نداریم)، بچه های ما هم معمولا [و نه همیشه]حاضر نیستند این حجم از سختی و فشار را برای رسیدن به رویاهایشان-هرچه که باشد- تحمل کنند. شاید در زبان بگویند حاضریم، اما در عمل تعداد کمی این حجم سختی را تحمل میکنند. یعنی شاید بتوان گفت ما هم آنچنان روحیه تلاش و مبارزه برای اهدافمان را نداریم!

و شاید همه چیز هم فقط تقصیر مسئولین نباشد!

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا