نسل بندی جنگنده ها را بیشتر بشناسید - یزد بلاگ

خبرنگاران - علی محمدی: نسل بندی هواپیماهای جت جنگی یک روش دسته بندی این نوع هواپیماها است که آن ها را بر اساس تاریخ و تکنولوژی بکار رفته در ساختشان از هم متمایز می نماید.

استفاده از عنوان نسل، برای هواپیماهای جنگی اولین بار در دهه 1990 و توسط بولتن مرکزی ارتش استرالیا باب شد.

تا به این ترتیب هواپیماها را بر اساس تسلیحات و سطح ارتقائشان از هم تفکیک نمایند.

ابتدا و پیش از پرداختن به موضوع نسل بندی هواپیماهای جنگی باید به این نکته اشاره کنیم که استانداردهای مختلفی برای نسل بندی هواپیماها وجود دارد.

به همین خاطر اگر کمی در اینترنت به جستجو بپردازید متوجه خواهید شد که تعاریف مختلفی برای هر نسل وجود دارد.

وبسایت های هواپیمایی، مجلات هوانوردی، مورخان و متخصصان هر یک تعریف خود را برای نسل بندی دارند.

و ممکن است این تعاریف با هم، همخوانی نداشته باشند.

برای مثال وبسایت AutoSpaceweb دسته بندی خود را دارد و هواپیماها را به شش نسل شامل نسل های یک تا پنج و نسل چهار و نیم دسته بندی می نماید.

یا نشریه Airforce هواپیماها را به 8 نسل مختلف شامل نسل های یک تا 6 و دو نسل دیگر با نام های چهار پلاس و چهار پلاس پلاس دسته بندی می نماید.

در چین هم هواپیماهای جنگی را، تنها به چهار نسل دسته بندی نموده اند.

پس اگر در جایی اطلاعاتی متفاوت با این مطلب دیدید نباید باعث تعجبتان گردد.

ما در اینجا به متداول ترین نوع کلاس بندی اشاره خواهیم کرد.

نسل های هواپیماهای جنگی در 70 سال گذشته

نسل اول

هواپیماهای جت نسل اول، سرعتی زیر سرعت صوت داشتند و در بازه زمانی اواسط دهه 1940 تا اواسط دهه 1950 فراوری می شدند.

اصلی ترین تفاوت این هواپیماها با هواپیماهای قدیمی تر، تنها وجود موتور جت در این ها است.

در روزهای آخر جنگ جهانی دوم، هواپیماهای ملخی به سقف سرعت پروازی خود رسیدند و دیگر امکان ساخت هواپیماهای ملخی سریع تری وجود نداشت.

برای حل این مشکل سازندگان به موتورهای توربوجت روی آوردند.

اولین هواپیمای جت عملیاتی Me 262 نام داشت.

این هواپیما گرچه ایده آل نبود، اما شروعگر دنیای جت ها است.

هواپیما Me 262

طراحی اولین هواپیمای جت مشابه با هواپیماهای پیستونی بود.

بال های آن زاویه دار نبودند و سلاح اصلی آن نیز مسلسل و بمب های غیر راهنمایی شونده بودند.

اندکی پس از جنگ جهانی دوم و با شروع جنگ کره، هواپیماهای جت جنگی پیشرفته تری وارد میدان نبرد شدند.

مشهورترین این هواپیماها میگ 15 روسی و F-86 آمریکایی بودند.

در این جنگ اولین نبرد هوایی بین دو هواپیمای جت رخ داد.

در این نبرد یک میگ 15 در برابر یک F-86 نهاده شد.

یکی دیگر از هواپیماهای معروف این دوران هاوکر هانتر است.

این هواپیمای جت ساب سونیک (یعنی دارای سرعتی زیر سرعت صوت) انگلیسی، پس از گذشت پنجاه سال هنوز در نیروی هوایی لبنان خدمت می نماید.

نسل دوم

در نسل بندی جنگنده ها، نسل دوم از صندلی ویژه ای برخوردار هستند چون با تجربیات به دست آمده در جنگ کره ساخته شدند.

این هواپیماها دارای طراحی بهتر و فناوری بالاتری در مقایسه با جت های نسل اول هستند.

قابلیت پس سوز نیز به این هواپیماها اجازه دستیابی به سرعتی فراتر از سرعت صورت را می دهد.

این هواپیماها برای نخستین بار به رادار نیز مجهز شدند و به این ترتیب امکان استفاده از موشک های هوا به هوا نیز در آنها میسر شد.

شرایط جنگ سرد و رقابت هسته ای که بین دو ابرقدرت زمان، یعنی آمریکا و شوروی در جریان بود، باعث شد تا هواپیماهای این دوره به دو دسته تقسیم شوند.

دسته اول هواپیماهای رهگیر نام دارند که از مشهورترین آنها باید به میگ 21، سوخوی 9 و F-106 اشاره نمود.

این هواپیماها می توانستند بمب افکن های دشمن را رهگیری و منهدم نمایند.

هواپیماهای دسته دوم جنگنده بمب افکن نام دارند و مشهورترین آنها سوخوی 7 و F-105 هستند.

این هواپیماها می توانند علیه اهداف زمینی وارد درگیری شده و پشتیبانی هوایی فراهم نمایند.

نسل سوم

با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی در بخش اویونیک، آیرودینامیک و موشک های راهنمایی شونده، جت های جنگی نسل سوم به دنیا آمدند.

این جت ها توانایی نبرد هوا به هوا (داگ فایت) بالایی دارند و می توانند با استفاده از رادار خود از موشک های راهنمایی شونده نیز استفاده نمایند.

البته در روزهای ابتدایی به دلیل دقت پایین سیستم های جدید، پیروزی در میدان نبرد با این هواپیماها کار دشواری بود.

در نسل سوم، سازه هواپیماها نیز متحول شد و برای نخستین بار شاهد استفاده از کاناردها و سیستم تغییر بردار رانش در هواپیماها بودیم.

یکی از نتایج این پیشرفت ها ظهور هواپیمای عمود پرواز هاریر بود.

افزایش هزینه و قیمت، در کنار پیچیدگی های فنی این نوع هواپیماها نیز سبب تغییر در دکترین نظامی کشورها شد.

در این نسل، اولین هواپیماهای چند منظوره نیز به دنیا آمدند و بهترین مثال آن F-4 فانتوم است.

فانتوم تنها هواپیمای تاریخ است که توسط تمامی قسمت های نیروی نظامی آمریکا مورد استفاده نهاده شده است.

نسل چهارم

بیشتر جت های جنگی از نسل سه به بعد به صورت چند منظوره فراوری می شوند. این هواپیماها اویونیک پیچیده ای دارند و از سیستم پرواز با سیم استفاده می نمایند. این سیستم قابلیت مانور هواپیماهای نسل چهار را به میزان قابل توجهی بهبود می بخشد. کامپیوترها و سیستم های الکترونیکی پیچیده بدون اینکه خلبان بداند توانایی کنترل بی نظیری را برای هواپیما فراهم می نمایند. پایداری بالای هواپیماهای جنگی نسل چهارم سبب شد تا برای اولین بار مانورهای سنگینی مانند کبرا که تا پیش از آن غیر ممکن بودند دست یافتنی شوند.

سیستم الکترونیکی بسیار پیشرفته اصلی ترین تفاوت هواپیماهای نسل چهار با نسل سه است.

تجهیزاتی مانند سیستم هداپ دیسپلی، موشک های دور برد و رادارهای برد بلند از دیگر مشخصه های این هواپیماها هستند.

مهندسان، با استفاده از مواد کامپوزیتی و فناوری رادار گریزی (فقط در بمب افکن ها) توانستند هواپیماهای انقلابی مانند F-117 و B-2 را نیز فراوری نمایند.

با خاتمه جنگ سرد یکی از اصلی ترین چالش های پیش روی نیروهای هوایی، کاهش هزینه ها بود.

بسیاری از کشورها برای کاهش هزینه های نظامی خود فرایند توسعه و تحقیقات روی هواپیماهای جدید را کند یا متوقف کردند.

به این ترتیب هواپیماهایی با نام نسل چهار و نیم به وجود آمدند.

فراوری نمایندگان هواپیمای جنگی به جای فراوری هواپیماهای جدید اقدام به بهینه سازی و ارتقای هواپیماهای قبلی کردند.

برای مثال هواپیمای میگ 35 به عنوان یک جنگنده نسل چهار و نیم، نسخه ای ارتقا یافته از میگ 29 است.

از مهم ترین جنگنده های نسل چهار و نیم باید به F/A-18، سوخو 30، سوخو 27 و F-15 اشاره نمود.

هواپیماهای نسل پنجم

هواپیماهای جنگی نسل پنجم در ابتدای راه خود هستند.

این آخرین نسخه از نسل بندی جنگنده ها است و تعداد کمی از آنها به مرحله عملیاتی رسیده اند.

تا به امروز تنها هواپیماهای نسل پنجم که به طور رسمی معرفی شده اند، سوخوی T-50 پاکفا، لاکهید مارتین F-35 و لاکهید مارتین بوئینگ F-22 هستند.

چینی ها نیز هواپیماهای J-20 و J-31 را در دست توسعه دارند.

در حال حاضر تنها هواپیماهای نسل پنجم که به صورت عملیاتی استفاده می گردد، F-22 نیروی هوایی آمریکا است.

تمام هواپیماهای نسل پنجم بسیار پیچیده هستند و برای نبرد در شرایط بسیار سخت طراحی شده اند.

استفاده از مواد پیشرفته، عظیم ترین مزیت هواپیماهای نسل پنجم است؛ چون دیگر رادارها نمی توانند این هواپیماها را شکار نمایند.

سیستم های اویونیکی، ارتباطی و کاکپیت هواپیماهای نسل پنجم بسیار پیشرفته هستند.

با این وجود این سوال وجود دارد که هواپیماهای نسل پنجم چقدر ارزش توسعه دارند؟

بعضی پیش بینی می نمایند به زودی هواپیماهای بدون سرنشین جای جنگنده های نسل پنجم را می گیرند.

منبع: migflug

پرشین بلاگ: پرشین بلاگ | سیستم وبلاگ های پرشین

دور زمین: دور زمین: سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده!