فونیکولار یا قطار کابلی های دوست داشتنی - یزد بلاگ

قطارهایی که به بالای کوه ها می فرایند به صورت مارپیچ و به وسیله پیچ و خم های متعدد کوه را طی می نمایند. حتماً برایتان این سؤال پیش می آید که چرا چرخ های قطار از لاستیک تهیه نمی شوند؟

شاید بدین ترتیب اصطکاک لازم برای بالا رفتن قطار فراهم گردد. علت این که چرخ و ریل از استیل ساخته می شوند این است که مقاومت غلتکی حداقل گردد. این نیرو حرکت وسایل نقلیه چرخ دار را کند می نماید و از وزن وسیله که بر چرخ ها وارد می گردد، نشأت می گیرد. حتی با وجود چرخ های لاستیکی هم ایجاد اصطکاک کافی بر یک راستا با شیب تند سخت خواهد بود.

فونیکولار همه این معضلات را به شیوه ای بسیار مناسب و جذاب حل می نماید. اول اینکه ماشین توسط یک کابل به بالای کوه کشیده می گردد و مشکل اصطکاک از میان برداشته می گردد. چرخ ها در تأمین نیروی کشش نقشی ندارند و فقط ماشین را به سمت بالای کوه در راستا درست پیش می برند. اما قطار کابلی، هوشمندانه تر دو واگن را به طور همزمان به کار می برد که هر کدام در یک سمت قرقره بالابر قرار می گیرند.

در هر لحظه یک واگن وزن دیگری را متعادل می سازند. وزن واگنی که پایین می رود یاری می نماید که واگن دیگر به بالای کوه کشیده گردد و قطار بالافراینده سرعت قطار پایین فراینده را متعادل نموده تا از کنترل خارج نگردد. قرقره بالابرنده در این حالت همچنان با موتور کار می نماید، اما تنها برای فراوری نیروی لازم برای جبران تفاوت وزن دو واگن، به دلیل تفاوت وزن مسافران و غلبه بر اصطکاک کاربرد دارد. بعد از آشنا شدن با این قطارهای کابلی هیجان انگیز چند مورد از تماشایی ترین فونیکولارهای اروپا را در این مطلب به شما معرفی می کنیم.

1. لیسبون، پرتغال

فونیکولار بیکا (Bica Funicular) در شهر لیسبون پرتغال قرار گرفته است. بیکا در سال 1892 به راه افتاد و از خیابان سائو پائولو (Rua S. Paulo) به طول 245 متر بالا می رود. ایستگاه پایینی در پشت سردری با نوشته قطار کابلی بیکا (Ascensor da Bica) پنهان شده و رائول مسنیه دو پونسار (Raul Mesnier de Ponsard) این قطار را ساخته است. قطار کابلی بیکا در سال 2002 به عنوان اثر ملی به ثبت رسیده و از وسایل نقلیه پرطرفدار برای گردشگران است. قطار کابلی دیگر فعال در شهر لیسبون، فونیکولار گلوریا (Gloria funicular) است که در سال 1885 شروع به کار کرد. در ابتدا با نیروی آبی حرکت می کرد اما در سال 1886 با سیستمی بر پایه نیروی بخار آب جایگزین شد و در نهایت در سال 1915 الکتریکی شد. قطار کابلی گلوریا هم در سال 2002 به ثبت ملی رسید.

2. زاگرب، کرواسی

در فهرست جاذبه های کرواسی که گردشگران را ذوق زده می نماید، فونیکولار زاگرب (Zagreb funicular) قطعاً صندلی برجسته ای دارد. کوتاه ترین قطار کابلی جهان که تنها 66 متر حرکت می نماید، در قرن گذشته شهفرایندان زاگرب را بین محله های بالا و پایین جا به جا می کرد. این فونیکولار در سال 1890 بازگشایی شد و تا سال 1934 با بخار کار می کرد. قطار کابلی زاگرب شکل و ساخت اولیه خود را حفظ نموده است و به همین دلیل به عنوان اثر فرهنگی تحت محافظت قرار گرفته است. پایین ترین ایستگاه در خیابان تومیچوا (Tomićeva) بنا شده که به سمت خیابان ایلیسا (Ilica)، طولانی ترین خیابان زاگرب، می رود و ایستگاه بعدی در پای برج لوترشاک (Lotršćak) واقع شده است.

3. پاریس ، فرانسه

کلیسای ساکره کور (Sacré-Cœur Basilica) در بالای تپه مونمارتر (Montmartre) یکی از جاذبه های برجسته و زیبای پاریس محسوب می گردد. بالا رفتن از پله ها برای رسیدن به این بنای ارزشمند سخت نیست؛ اما برای کسانی که بخواهند راحت تر باشند، فونیکولار مونمارتر (Montmartre funicular) پذیرای آن ها خواهد بود و در مدت زمان 1 دقیقه و 30 ثانیه آن ها را به یکی از دیدنی های حیرت انگیز اروپا می برد. فونیکولار پو (Pau Funicular) در شهر پو، در جنوب غربی فرانسه از دیگر قطارهای کابلی هیجان انگیز است که در ارتفاعی بالاتر از سطح شهر مسافران خود را به تماشای منظره پو می برد.

4. زوریخ، سوئیس

فونیکولار پلی بان (Polybahn funicular) در شهر زوریخ سوئیس از زمان شروع به حرکتش در سال 1889 هنوز فعال است و امروزه هر دو دقیقه پنجاه مسافر را در هر دو جهت جا به جا می نماید و راستاش مشابه همان راستای است که در ابتدا وجود داشت. این قطار در ابتدا با نیروی آب کار می کرد، اما به سرعت با نیروی الکتریسیته جایگزین شد. فونیکولار دریاچه گلمر (Gelmer Lake funicular) در شهر گریمسل ولت (Grimselwelt) قرار گرفته است و با ماکسیمم گرادیان 106 درصد، تندترین شیب حرکت قطار کابلی در اروپا را به نام خود نموده است. کسانی که به دنبال هیجان و شور بیشتر هستند، به سراغ این قطار کابلی بفرایند. فونیکولار مونته بره (Monte Brè funicular) در شهر لوگانو از سال 1912 گردشگران را در یک ربع ساعت از کاسارات (Cassarate) به مونته بره که 933 متر بالاتر از سطح دریا قرار گرفته است، حمل می نماید. گردشگران، به خصوص خانواده هایی به همراه بچه ها می توانند در این محیط مجهز تفریح و کوهپیمایی نمایند. در آخر هفته های ماه های تابستانی این قطار کابلی تا ساعت 11 شب برای بازگشت گردشگران باز می ماند.

5. برگن، نروژ

با فونیکولار فلوبنن (Fløibanen funicular) به کوه فلوین (Fløyen) و در عرض شش دقیقه، کل شهر برگن را تماشا کنید. به بالای کوه که برسید علاوه بر منظره تحسین برانگیز شهر، مکان خوبی برای بازی بچه ها، کوهپیمایی و امکاناتی مانند رستوران، کافه و فروشگاه سوغات وجود دارد. این قطار کابلی یکی از جاذبه های مشهور نروژ شناخته می گردد. سفر با قطار از مرکز شهر، در فاصله 150 متر از بازار ماهی و بریگن (Bryggen) شروع می گردد و به بالای کوه که حدود 320 متر بالاتر از سطح دریا قرار گرفته است، ختم می گردد. قطار کابلی فلوبنن در طول سال از صبح زود تا ساعت 11 شب حرکت می نماید و برای معلولان هم مجهز است.