راه خروج از بن بست دموکراسی آمریکایی در افغانستان؛ حکومت موقتی، مشارکتی یا اعتراض خیابانی؟ - یزد بلاگ

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، حدود دو ماه و پنج روز از برگزاری چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افغانستان می گذرد و علی رغم الکترونیکی شدن و مشارکت حداقلی 10 درصدی مردم این کشور در این فرایند تاکنون کمیسیون مستقل انتخابات یا نتوانسته و یا نخواسته نتیجه نهایی را اعلام کند.

عدم اعلام نتایج نهایی و تجربه دوره های سابق انتخابات ریاست جمهوری از زمان حضور آمریکا در افغانستان باعث شده است تیم های انتخاباتی مختلف برای رسیدن به حداکثر قدرت دست به اقدامات مختلف بزنند.

تیم های حاضر در این دوره با توجه به شرایط حساس افغانستان و همچنین علم به استیصال آمریکا برای حل معضل افغانستان و خروج آبرومندانه از این کشور به این جمع بندی رسیده اند که با اعمال فشار بر آمریکا می توانند به بخشی از قدرت در دولت آینده دست یابند. همین موضوع باعث شده است که تیم های انتخاباتی که احساس می نمایند پیروز نهایی نخواهند بود دست به اقداماتی بزنند تا از این طریق در گردونه قدرت، خود را حفظ نموده و بتوانند شریک بیشینه قدرت در دولت آینده باشند.

دریافت امتیاز به وسیله اعتراض

در این بین تیم ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله تصمیم گرفته است به مانند گذشته حق خود را به وسیله اعتراض بگیرند. تیم انتخاباتی به رهبری وی از همان ساعات ابتدایی پس از خاتمه رای گیری خاطرنشان کرد که پیروز انتخابات است و هر نتیجه ای جز این را نمی پذیرد و به مانند دوره های قبل دست به اعتراض خواهد زد.

اکنون پس از حدود دو ماه تظاهرات جسته و گریخته حامیان عبدالله در بعضی مناطق افغانستان شروع شده اما با توجه به مشارکت حداقلی مردم در انتخابات و ناامیدی از وی و تیمش برای تغییر در شرایط کنونی بعید به نظر می رسد که این تظاهرات جنبه جدی به خود بگیرد.

با این حال عبدالله و حامیانش از جمله دوستم و محقق باز هم افرادی را دارند که اگر بازیکنان خوبی نباشند حداقل بازی خراب کن های خوبی هستند و می توانند چند روزی چهره افغانستان را درگیر خشونت و اعتراض نمایند. عبدالله و حامیانش می دانند همین اعتراض و تظاهرات در شرایط فعلی خود یک اهرم فشار برای آمریکایی ها خواهد بود و می تواند او را در عالم سیاسی افغانستان زنده نگه داشته و حداقلی از قدرت را در آینده نصیب او و حامیانش کند.

البته مخالفان عبدالله می گوبند او هیچ بدیلی برای شرایط فعلی ارائه نمی دهد و راضی به نوعی از دموکراسی آمریکایی که منافع او و حامیانش را تامین کند است، اما اطرافیان عبدالله به شدت از این نوع دموکراسی فرمایشی و سفارشی و استبدادمحورانه در کشورشان ناخرسند بوده و به دنبال تغییر شرایط موجود هستند.

در سوی دیگر میدان، گلبدین حکمتیار و تیم انتخاباتی اش قرار گرفته است. آنچه روشن است این است که حکمتیار با وعده قدرت دست از سلاح کشید و به کابل بازگشت. او در سر داشت تا در این دوره انتخابات ریاست جمهوری وارد میدان شده و رهبری جامعه افغانستان را بر عهده بگیرد. حکمتیار در اصول خود با انتخابات و دموکراسی آن هم از نوع غربی و آمریکایی اش به شدت مشکل دارد ولی این بار احساس می کرد فرایندی به وجود آمده که می تواند به وسیله آن رویای بلندپروازانه اش برای تکیه زدن بر کرسی قدرت در افغانستان را به محقق کند.

حکمتیار گرچه به این موضوع واقف بود که گزینه نهایی آمریکایی ها برای ریاست جمهوری نیست اما احساس می کرد همچنان مانند گذشته قدرت دارد و آمریکایی ها از ترس همین قدرت با او کنار خواهند آمد. او پس از باز شدن پایش به کابل و پیوستن به فرایند صلح به رهبری و تدبیر آمریکایی ها به این مهم پی برد که اکنون دیگر مانند شیری است که دندان هایش را کشیده اند و حریف ترسی از او ندارد. به هر حال وارد فرایند انتخابات شد و اکنون پس از احساس ناکامی پیشنهاد همراه با تهدید تشکیل حکومت موقت را داده است تا از این طریق به حیات سیاسی خود نفسی تازه دمیده باشد و خود را از مرگ سیاسی برهاند.

تشکیل حکومت موقت؛ پرهزینه ترین پیشنهاد برای دولت و مردم

پیشنهاد تشکیل حکومت موقت و برگزاری مجدد انتخابات ریاست جمهوری کم هزینه ترین پیشنهاد از سوی یک کاندیدا و پرهزینه ترین کار برای دولت و مردم افغانستان است. هر بار برگزاری انتخابات در افغانستان چند صد میلیارد دلار هزینه دارد که اگر پادرمیانی آمریکایی ها و یاری اقتصادی اروپایی ها آن هم برای حفظ آبروی دموکراسی غربی نباشد، دولت افغانستان قادر به برگزاری این فرایند نخواهد بود. اکنون نیز آمریکایی ها به همین فرایند خودساخته دموکراسی فرمایشی در افغانستان راضی اند و در واقع پیشنهاد حکمتیار محلی از اعراب برای آن ها ندارد.

حکومت مشارکتی، پیشنهادی بی توجه به شرایط میدانی افغانستان

شاید یکی از پیشنهادهای اساسی برای عبور از شرایط فعلی را شورای نامزدان انتخابات ریاست جمهوری افغانستان داده است. روز گذشته احمد ولی مسعود در یک نشست خبری سخن از تشکیل حکومت مشارکتی به میان آورد. او با بر شمردن طرح این شورا برای تشکیل حکومت مشارکتی، این طرح را راهی برای عبور از بحران فعلی بر شمرد. شاید بتوان ریشه علمی این طرح در افکار فرامرز تمنا کاندیدای جوان این دوره از انتخابات ریاست جمهوری افغانستان دانست. این طرح از لحاظ تئوریک طرحی جامع اما غافل از شرایط میدانی افغانستان با توجه به همه ابعاد آن است. ارائه نمایندگان این طرح که بعضاً خود در سال های گذشته از حامیان سرسخت پیاده سازی فرایند دموکراسی آمریکایی در افغانستان بودند اکنون پس از حدود بیست سال به این جمع بندی رسیده اند که این نوع از دموکراسی کشورشان را به لبه پرتگاه برده و شرایط آینده آن را در ابهام و تاریکی فرو برده است.

ممکن است در روزهای آینده نیز طرح های مختلف و یا اعتراضات گسترده ای در افغانستان پیرامون فرایند انتخابات و دولتداری آینده در این کشور به وجود آید که ماحصل همه آن ها یک چیز است: نسخه آمریکایی دموکراسی در افغانستان با شکست روبرو شده است و آینده افغانستان و مردم اش را تیره نموده است.

بی شک همه اکنون به دنبال ارائه طرحی برای خروج از این فرایند هستند که البته باید گفت، اجماع ملی که تاکنون به سبب منفعت طلبی طرف های حاضر در معادالات سیاسی افغانستان محقق نشده، گفت وگوهای افغانی-افغانی که به سبب حضور آمریکایی ها عملیاتی نشده، تقویت روحیه ملی گرایانه به جای قوم گرایانه که به سبب محروم ماندن اقوام از ثروت ملی شکل نگرفته و در نهایت خروج و عدم دخالت خارجی ها بخصوص آمریکایی ها در فرایند سیاسی افغانستان که آن هم به سبب تمایل عملی اشغالگران برای ادامه اشغالگری محقق نشده، از جمله پیش شرط های اساسی برای ایجاد امید نسبت به آینده افغانستان با ثبات هستند.

می توان گفت تا وقتی که این پیش شرط ها در این کشور محقق نشود، راه حل مشخصی برای برون رفت از بحران چند دهه گذشته این کشور میسر نخواهد بود.

در زمان حضور آمریکایی ها همین وضع موجود به نفع طرف آمریکایی حفظ شده و مردم افغانستان قربانی خواهند بود.

نویسنده: سیدحسام رضوی، کارشناس مسائل افغانستان

.

نماشو: نماشو، طراحی سایت، سئو، چاپ و طراحی گرافیکی را به ما بسپارید.

اسلیم فا: اسلیم فا: مجله دوخت و دوز، طراحی لباس و انتخاب لباس