اعتیاد به شبکه های اجتماعی چیست و چطور باید با آن مقابله کرد؟ - یزد بلاگ

برای تشخیص رسمی اعتیاد به شبکه های اجتماعی روش ویژه ای وجود ندارد. اما امروزه استفاده بیش از حد از شبکه های اجتماعی به طور فزاینده ای در حال توسعه است و به یک روال عادی تبدیل شده است. این مقدار استفاده از شبکه های اجتماعی می تواند سلامت جسمی و روانی افراد را تهدید کند.

در این شرایط باید درباره مسائلی که استفاده نادرست از شبکه های اجتماعی باعث بروز آن ها می شود بیشتر بدانید و راهکارهای استفاده صحیح از این شبکه ها را بیاموزید.

اعتیاد به شبکه های اجتماعی چیست؟

در سال های اخیر محبوبیت شبکه های اجتماعی به مقدار قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. فرقی نمی کند که افراد با چه هدفی از این شبکه ها استفاده می کنند؛ برقراری ارتباط با دوستان و نزدیکان، تماشای ویدیو ها یا حتی وقت گذرانی. به هر حال بیشتر افراد به ویژه بچه ها، نوجوانان و جوانان در این شبکه ها حضور دارند.

این پرسش مطرح می شود که چگونه یک سرگرمی به ظاهر بی خطر به یک اعتیاد تبدیل می شود؟

مانند سایر اعتیاد های رفتاری، استفاده از شبکه های اجتماعی می تواند روی مغز شما تأثیر منفی بگذارد. استفاده بیش از حد از شبکه های اجتماعی می تواند یک نوع رفتار از روی اجبار باشد. در واقع این گونه افراد تا حدی به پیگیری پست ها، تصاویر و ویدیوها عادت کرده اند که نمی توانند این کار را رها کنند و همین رفتار در زمینه های دیگر زندگی آن ها تداخل ایجاد کرده است.

کارشناسان با توجه به مقدار استفاده عمومی از شبکه های اجتماعی تخمین می زنند بیش از 10 درصد مردم به این شبکه ها اعتیاد داشته باشند. البته هر کسی که از شبکه های اجتماعی استفاده می کند دچار اعتیاد نمی شود اما هر روز افراد بیشتری در این شبکه ها حضور پیدا می کنند و همین مسأله می تواند باعث شود تا افراد بیشتری در معرض اعتیاد به شبکه های اجتماعی قرار بگیرند.

چرا شبکه های اجتماعی تا به این مقدار اعتیادآور هستند؟

در حالی که به نظر می رسد شبکه های اجتماعی سرگرمی آرامش بخشی هستند و استفاده از آن ها عواقبی ندارد، اما در واقع تأثیر قابل توجهی روی مغز می گذارند.

زمانی که وارد اپلیکیشن دلخواه خودتان می شوید، انتشار دوپامین در مغز شما افزایش می یابد. دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که افزایش آن در مغز، حس لذت را ایجاد می کند. هنگامی که بعد از حضور در شبکه های اجتماعی مقدار دوپامین افزایش پیدا می کند، مغز این فعالیت را به نام یک فعالیت ارزشمند شناسایی می کند که باید آن را تکرار کنید. به ویژه زمانی که خودتان پستی را ارسال می کنید و بازخورد مثبت می گیرید، این واکنش مغز بیشتر احساس می شود.

احساسات مثبتی که هنگام حضور در شبکه های اجتماعی تجربه می کنید، احساسات زودگذر هستند. راهکاری که مغز شما برای تقویت این احساسات مثبت انتخاب می کند در سایر اعتیاد ها هم مشاهده می شود. بنابراین، با کاهش تدریجی دوپامین و احساسات مثبت، برای افزایش دوباره آن ها به منشأ این افزایش باز خواهید گشت که اینجا منظور حضور در شبکه های اجتماعی است.

اگر به دلیل شغل یا بیماری ویژه ای که دارید مجبور هستید تنها بمانید، ممکن است از شبکه های اجتماعی برای ایجاد حواس پرتی استفاده کنید تا فکر شما از شرایطی که در آن قرار گرفته اید کمی فاصله بگیرد. هر چه بیشتر ادامه دهید، مغزتان بیشتر شما را ترغیب می کند چرا که این فعالیت را به نام راهکاری برای کاهش تأثیرات تنهایی شناسایی کرده است که ممکن است یک تشخیص اشتباه باشد.

اعتیاد به شبکه های اجتماعی چه آسیب هایی در پی دارد؟

اگر در استفاده از شبکه های اجتماعی زیاده روی نمی کنید، بعید است با تأثیرات منفی روبرو شوید اما هنگامی که بیش از مقدار در این شبکه ها حضور دارید، باید منتظر عواقب آن باشید. این استفاده نادرست می تواند آسیب های زیر را در پی داشته باشد؛

• عزت نفس پایین که دلیل آن یک درک نادرست است. نتیجه این درک نادرست این دیدگاه می شود که دیگران نسبت به شما زندگی بهتری دارند.
• افزایش حس تنهایی و انزواطلبی
• اضطراب یا افسردگی
• اختلال اضطراب اجتماعی
• ترس از دست دادن فرصت (FOMO) که می تواند به استفاده بیشتر از شبکه های اجتماعی منجر شود.
• اختلال در الگوهای خواب به ویژه اگر در ساعات پایانی شب و قبل از خواب از شبکه های اجتماعی استفاده می کنید.
• کاهش فعالیت بدنی که می تواند سلامتی شما را تهدید کند.
• عملکرد شغلی یا تحصیلی ضعیف
• نادیده گرفتن روابط در زندگی واقعی
• ناتوانی در درک احساسات دیگران

چگونه اعتیاد به شبکه های اجتماعی را تشخیص بدهید؟

یک متخصص بهداشت روانی می تواند به شما کمک کند تا تشخیص دهید که آیا به شبکه های اجتماعی اعتیاد دارید یا فقط از حضور در آن ها لذت می برید. البته بین اعتیاد و یک عادت لذت بخش تفاوت های اساسی وجود دارد. اگر علائم زیر را در خودتان مشاهده می کنید، این رفتار شما اعتیاد است نه یک عادت لذت بخش.

• استفاده بیش از حد از شبکه های اجتماعی روی کار یا تحصیل شما تأثیرات منفی داشته است. برای نمونه، در محل کار یا به جای انجام تکالیف درسی، از اپلیکیشن های دلخواه خودتان استفاده می کنید.
• در طول سایر فعالیت ها مانند معاشرت با دوستان و سایر اعضای خانواده یا هنگام غذاخوردن هم از این شبکه ها استفاده می کنید.
• برای حل مسائل یا کنار آمدن با آن ها بیش از مقدار به شبکه های اجتماعی اعتماد می کنید.
• در شرایطی که نمی توانید از این شبکه ها استفاده کنید، آرامش خودتان را از دست می دهید و تحریک پذیر می شوید.
• اگر هنگام استفاده از شبکه های اجتماعی با مشکل روبرو شوید، عصبانی می شوید.
• زمانی که از شبکه های اجتماعی استفاده نمی کنید، درباره آن ها فکر می کنید و در پی اولین فرصت هستید تا در این شبکه ها حضور پیدا کنید.

چگونه می توانید استفاده از شبکه های اجتماعی را کاهش دهید؟

اگر به شبکه های اجتماعی اعتیاد پیدا کرده اید یا بیش از نیازتان در آن ها حضور دارید، خبر خوب این است که راهکارهایی برای کمک به شما وجود دارد که با اجرا کردن آن ها می توانید استفاده از شبکه های اجتماعی را کاهش دهید. برای اینکه در استفاده از شبکه های اجتماعی به تعادل برسید، از راهکارهای زیر کمک بگیرید؛

• اگر از طریق کامپیوتر به شبکه های اجتماعی دسترسی دارید، این شبکه ها را از گوشی همراهتان حذف کنید.
• در محیط کاری یا تحصیلی و هنگام غذاخوردن یا فعالیت های سرگرمیی گوشی همراهتان را خاموش کنید. همچنین می توانید با تغییر تنظیمات در اپلیکیشن هایی که از آن ها استفاده می کنید، نوتیفیکیشن ها را قطع کنید.
• برای استفاده از شبکه های اجتماعی برنامه زمانی معینی تنظیم کنید و هر روز فقط زمان معینی را به این کار اختصاص دهید. برای مدیریت کردن زمان معین شده، می توانید از تایمر کمک بگیرید.
• گوشی همراه، تبلت و کامپیوتر را از اتاق خواب خارج کنید.
• یک سرگرمی تازه انتخاب کنید که مربوط به فناوری نباشد. ورزش، هنر و آشپزی گزینه های مناسبی هستند.
• برای رابطه حضوری با دوستان و نزدیکان برنامه ریزی کنید. در زمان و مکان مناسبی که از قبل معین کرده اید به دیدار آن ها بروید.

همچنین مهم است که به صورت منظم و هر چند وقت یک بار استفاده از شبکه های اجتماعی را کاملا کنار بگذارید تا جنبه های واقعی زندگی را بیشتر تجربه کنید. مدت این استراحت به نیاز شما بستگی دارد؛ یک روز در هفته، یک ماه کامل یا حتی بیشتر.

چند نکته کلیدی

امروزه شبکه های اجتماعی به طور فزاینده ای در حال توسعه هستند اما این شرایط نباید باعث شود که اعتیاد به شبکه های اجتماعی را یک روال حتمی و عادی در نظر بگیرید. می توانید با استراحت های مکرر و معین حد و مرز معین برای خودتان و فرزندانتان، قبل از ایجاد آسیب از وابستگی شدید به شبکه های اجتماعی جلوگیری کنید.

اگر گمان می کنید به شبکه های اجتماعی اعتیاد پیدا کرده اید، روش هایی برای درمان وجود دارد که به بهبود و تقویت روحیه شما هم کمک می کند. تردید نکنید و به یک متخصص بهداشت روانی مراجعه کنید تا در درمان این نوع اعتیاد به شما کمک کند.

منبع: Healthline

نماشو: نماشو، طراحی سایت، سئو، چاپ و طراحی گرافیکی را به ما بسپارید.

اسلیم فا: اسلیم فا: مجله دوخت و دوز، طراحی لباس و انتخاب لباس